Thơ

Quanh thau rượu
Hoàng hôn bên đồi
Nén hương mùa kiếp nạn
Phục Sinh nhiệm màu
Thương tích
Đă 50 năm
Quê hưong ngàn trùng
Đừng gọi tôi là ân nhân
Ngày chia tay
Ánh trăng xưa
Ngày đại thọ
Ḷng sơn gửi tạm giữa đất trời
Mông lung
Ḥn khô
Đêm ngủ tôi mơ
Cali mùa hạnh ngộ
Nhớ măi
Vẫn t́m em
Gánh phù vân
Quốc hận
Nhắn lời
Tháng 2! Xuân vẫn ngát hương đời
Nhớ xuân xưa
Xin em
Cũng đành thôi
Mừng sinh nhật
Phút cuối
Đoản khúc Đà Lạt
Chờ
Hương ḷng
Niềm riêng đêm thánh
Nỗi đau thẩm
T́nh tôi lăng mạn....
Tàn thu
Em cao nguyên
Thu từ phương ấy thu sang
Kỷ nhân hồi
Hoài Thu
Tịch liêu
T́nh gửi từ trên đôi cánh sắt
Trầm tích
Ngồi giữa Eden nhớ Saigon
Nhớ quá
T́m nhau
Một khúc hoài
Muộn màng
Bước lưu vong
Tháng 7
Nh́n biển nhớ người
Chuyện một đời người
Rượu đầy làm sao cạn
Bó tay!
Vô thường bóng em
Đón xuân
Nói đi em
Đêm Giáng Sinh xưa
Nhớ em
Cám ơn
Đêm Thu
Hồng Quế
Tháng tám mưa rơi
Ḷng vẫn xuân xanh
Ước gì
Nhớ áo xưa
Hạ vàng trong kỷ niệm
Tóc mây
Lửa Việt
Xuân giữa trời đông
Khi muà xuân đến
Bóng xuân
Hẹn một mùa xuân
Lời cho hải đảo
Đừng do dự
Một ṿng quay
Một ḿnh trên căn gác
Mùa hoa phượng
Gọi thầm
Thầm lặng
Ngàn năm măi t́nh chung
Đứng vùng lên
Nỗi buồn vong quốc
Ngày rời Đà Nẵng
Câu hỏi

 

 

 

 

 

 


GIÀY SAUT TRONG TỬ ĐỊA


Thứ Ba 01-04-1974.

8H00 – Tiểu Đoàn lại chuẩn bị lên đường sau một tháng dưỡng quân và bổ sung quân số. Lính lại trở về với ngăn nắp, trật tự và kỷ luật cố hữu nên mọi thứ đều được thực hiện gọn gàng và mau chóng về mọi mặt. Thời gian c̣n lại là chờ đoàn xe Tiếp Vận đến đón. Vẫn là cảnh quyến luyến của vợ con lính từ trại gia binh kéo lên đứng đầy trước cổng của hậu cứ. Vẫn là những tiếng cười hồn nhiên của tuổi trẻ độc thân quanh những câu chuyện kể, xen kẽ với vài ánh mắt đăm chiêu sau làn khói thuốc. Tuy vậy, mọi người đều sẵn sàng để “…Lội bùn dơ băng lau lách xuyên đêm..." Đi đâu cũng được v́… ”Lính mà Em!”

10H00- Trời bỗng chuyển mây mưa. Mặt trời trốn biệt tăm sau màu xám ẩm thấp. Hơi lạnh từ Hải Vân và Trường Sơn đổ xuống, gặp gió từ biển tràn lên tạo thành những cơn xoáy thốc mịt mù. Lính tuần tự lên xe. Kiểm điểm quân số lần cuối. Khởi hành. Vợ con lính co ro đứng nh́n theo đoàn xe hơn 20 chiếc từ từ lăn bánh. Cư dân thôn Phú Lộc cũng gởi theo người thân, chiến hữu, và bạn bè những ánh mắt thân t́nh pha lẫn âu lo khi xe GMC chậm răi vượt qua phố chợ và khu gia binh của Liên Đoàn. Đó đây là một vài nụ cười, vài bàn tay giơ cao, khẽ vẫy từ dưới đường, c̣n trên xe là tiếng cười đùa, chọc ghẹo của lính trẻ hồn nhiên và…bất cần đời! Đoàn xe trực chỉ xuôi nam, vừa chạy qua Miếu Bông th́ trời đổ mưa làm nḥa đi cảnh vật hai bên đường. Mưa suốt chuyến hành tŕnh, không lớn, không nhỏ, nhưng cũng đủ để mọi người trùm kín poncho để tránh gió và chống lạnh.

13H00. Quảng Ngăi là đây! Xe chầm chậm lướt qua thị xă. Hàng quán bên đường, nhứt là những quán cà phê, trông cũng bề thế không thua ǵ quán xá trong Đà Nẵng. Mưa vẫn c̣n nặng hạt nên ngọn Thiên Bút chỉ là một khối mờ bên quốc lộ. Ra khỏi phố, đoàn quân xa thong thả lăn bánh thẳng vào địa phận quận Mộ Đức, rồi dừng lại khi vừa qua khỏi núi Điệp.

Mộ Đức của chim mía, mạch nha, cá chuồn, cây thuốc lá và đường tán thơm lừng không xa lạ ǵ với Liên Đoàn 12 Biệt Động Quân chúng tôi, đơn vị Tổng Trừ Bị của Quân Đoàn I và Quân Khu 1. Từ 1965 tới nay, Lính Mũ Nâu cứ đến rồi đi. Đánh đấm không biết bao nhiêu lần tại vùng này, đến độ ai đó đă có câu “ Muốn lên lon th́ đi Thạch Trụ…” để nói đến mức độ nóng bỏng của một địa danh nổi tiếng trong quận. Lính xuống xe đổ quân hai bên đường. Hành tŕnh 160km tính từ hậu cứ Phú Lộc- thuộc vùng ngoại ô Đà Nẵng đủ dài để mọi người ngất ngư, bắt đầu thấy đói và lạnh run v́ gió mưa dai dẳng.

Mới vừa nhai vội, nuốt nhanh một ít gạo sấy, thịt hộp, là có lệnh di chuyển. Mưa vẫn rơi, gió vẫn rít từng cơn. Cả Tiểu Đoàn rời quốc lộ, di chuyển theo đội h́nh hành quân trên một con đường nḥe nhoẹt bùn đất. Lính gh́ tay súng, oằn lưng v́ ba lô (*) quá tải, trông chẳng khác ǵ những bóng lạc đà đang bước chậm. Bốn cây số lầy lội đủ để làm mỏi những cặp gị chai đá nhứt, nên mọi người thở phào khoan khoái khi vào đến vùng hành quân; v́ trời cũng vừa tạnh mưa và cũng v́ thấp thoáng dọc theo hai dăy nhà của xă Đức Lương, là những chiếc nón lá và bóng dáng đủ làm Lính tṛn xoe mắt. Phần c̣n lại trong ngày chỉ là nhận vị trí, rồi chuẩn bị hầm hố qua đêm th́ cũng vừa xong ngày đầu ra quân của Tiểu Đoàn 37 BĐQ sau đúng đúng 4 tuần “thất nghiệp“.

Chúa nhựt 06-04-1974. 11H00

Đức Lương, một xă ven biển, cũng như phần đông các nơi khác, vốn là xă xôi đậu, là cái gai khó nhổ của Chi Khu Mộ Đức. Lính đến, du kích rút vào các thôn làng bỏ hoang từ lâu. Lính đi, đám chuột nhắt lại ḅ ra tác quái. Cứ vậy mà người dân nào c̣n trung thành với miếng đất cha ông để lại đă phải chịu đựng và nín thở lặn ngụp giữa hai làn nước. V́ vậy, Tiểu Khu Quảng Ngăi phải nhờ Biệt Động Quân tăng phái để giúp giải tỏa áp lực địch ở ngay hướng chính đông của Mộ Đức. Công tác của Tiểu Đoàn 37 BĐQ là b́nh định và an dân.

B́nh định th́ không khó, nhưng dân có an hay không lại là chuyện khác. Mấy ngày rồi mà dân chúng chưa chịu tích cực phá bỏ những hầm nổi và các hàng cây, hay lùm, bụi rậm rạp quanh nhà và ngoài b́a làng. Dân không làm th́ Lính xắn tay áo nhào vô. Rốt cuộc, công việc của Tiểu Đoàn chỉ là tảo thanh và phát quang, để du kích không có chỗ ẩn núp và len lỏi về thôn xóm.

Thứ Bảy 12-04-1974. 13H00

Đơn vị tiến dần từ hướng nam lên phía bắc. Mới đó mà đă gần 2 tuần! Thời gian đủ dài để sang bằng những hầm nổi, rào dậu, lau lách, cây cỏ trong và chung quanh xă. Tầm nh́n quang đăng hơn, xa hơn. Dân cũng bớt ta thán và nghi kỵ v́ vô h́nh chung, Lính đă giúp họ sửa sang lại bộ mặt của thôn làng. Nhờ vậy, đă có những ánh mắt kèm theo nụ cười thân thiện và chuyện tṛ cũng trở nên cởi mở hơn so với lúc mới vào vùng. Đă có câu mời chào của các vị bô lăo, cùng những thẹn thùng e ấp của những mái tóc dài, mới mấy ngày trước c̣n mang nét nghi ngại gần như bất cộng tác về mọi mặt.

Từ đó Lính biết thêm nhiều điều thú vị về Đức Lương, đặc biệt là kỹ thuật trồng cây thuốc lá và cách chăm bón đất thật giản dị nhưng khó khăn, khổ sở và…khó ngửi, v́ phải cần đến phân người! Muốn có thứ này th́ ngày xưa người ta phải đi hàng chục cây số, càn quét các cánh đồng- cũng là nhà xí lộ thiên trong vùng- để lượm lặt rồi gánh về bón đất trồng. Nghe kể mà bất chợt nh́n lại Capstan, Ruby “Quân Tiếp Vụ“, Bastos, Mélia đầu lọc và cả những loại thuốc “sang“ như President mà cảm thấy ớn lạnh!

Nhưng Lính không dậm chân tại chỗ. Hôm nay chúng tôi lại có lệnh di chuyển lên vùng cực bắc của xă Đức Lương, vốn là vùng hoạt động công khai của du kích, với căn cứ địa là những thôn xóm bỏ hoang từ khi quân đội Mỹ mới đến. Gần một chục năm nhà không, vườn trống nên làng Văn Bân chỉ c̣n là những “mụn cám“ trên bản đồ, c̣n làng Hoài An cạnh đồi Van Bang đă là một ốc đảo với không đầy một chục nóc gia. Đại Đội 3/ TĐ37 BĐQ được lệnh đóng quân tại đây và Trung Đội 1 chúng tôi trở thành tiền đồn trên cao độ 60 mét của Van Bang.

- Sao tên ngọn đồi nghe lạ quá vậy bác Hai?!

- Tui cũng không biết.

Ông lăo sống bằng nghề trồng cây thuốc lá và bắt dong (**) ven biển lắc đầu. Người dân địa phương không biết. Vậy th́ chuyên viên in bản đồ của Nha Địa Dư đă quên bỏ dấu cho hai chữ Van Bang không chừng!?... Những nhát cuốc bổ xuống đá ong dội vào tay đau điếng làm chúng tôi lắc đầu, ngao ngán. Nhưng phồng tay, nhức lưng th́ cũng phải lo cho xong hầm hố và tuyến pḥng thủ. Vừa xong mọi thứ là đă chói chang ráng chiều. Màu vàng của nắng, màu nâu của đá ong, màu cam của dải đồi nhấp nhô chạy mút tầm mắt về phía tây ḥa vào màn xanh mờ mờ của núi Điệp tạo thành một bức tranh lạ mắt của thiên nhiên.

Lính thay nhau “hạ sơn“ để tắm giặt và cũng để tạt qua làng nh́n “nẫu“ cho đỡ ghiền. Trong khung cảnh hoàng hôn, đâu là vị trí súng của pháo binh Mỹ mấy năm trước đây? Đâu là ranh giới của đất lành và ḿn bẫy mà Đại úy Trần Văn Vương đă hết ḷng căn dặn phải hết sức cẩn thận - v́ ngay cả Tiểu Đoàn Trưởng, Thiếu Tá Nguyễn Văn Gio cũng đă bị thương v́ ḿn ngay những ngày đầu tiên - và đâu là vùng đất chết mà chính đám "vịt con" cũng đă từ lâu không dám đặt bước tới?

Thứ năm 16-04-1974. 18H00

Đồi trọc. Khô khốc. Ngồi chờ trực thăng tải thương mà buồn ơi muốn khóc! Vùng tử địa với ḿn nội hóa đóng vai tử thần giăng bẫy. Khoảng đất rộng đủ cho cả Đại Đội trấn đóng chỉ giao phó cho 20 mạng khai quang bằng giày saut và lưỡi lê v́ máy rà ḿn Poland của Công Binh hoàn toàn vô hiệu lực. Cả mấy ngày trời mà vẫn chưa xong một nửa ngọn đồi. Công việc càng chậm càng tốt, kỹ lưỡng chừng nào chắc ăn chừng nấy. Đơn giản nhưng hồi hộp. Trung đội dàn hàng ngang, mỗi người cách nhau chừng một sải tay. Lưỡi lê cột chặt vào một nhánh tre, cắm phập xuống đất, khoảng cách càng khít khao càng tốt. Xăm tới đâu bước tới đó.

Nhưng rồi đến hôm nay, ngày thứ tư của việc ḍ ḿn, cũng đă không tránh khỏi thương vong! Một thằng em cuốn poncho, thêm một đứa bay mất bàn chân khi nhào tới đỡ bạn. Tổng cộng đă t́m được 28 trái ḿn nội hóa sau 4 ngày “chiến đấu với Ma“. Tiếng rên của thằng em càng làm nhói thêm lồng ngực v́ không thể chia sớt được nỗi đau thể xác của một con người. Nguyễn Hoàng Minh thương bạn và nóng ḷng v́ bạn nên mới ra nông nỗi. Thật đáng tiếc! C̣n Lê Văn An v́ bổn phận và trách nhiệm của người lính mà phải bỏ lại mạng sống ḿnh trên đồi máu. Thật đáng buồn!

- ĐM! Tụi nó gài ḿn độc quá!

Trung Sĩ I Thái vỗ về đứa em khinh binh rồi trở lại bên tôi bật tiếng chửi thề. Ông Trung Đội Phó là người đầu tiên gơ đúng vào trái ḿn nội hóa làm bằng lon trái cây, bên trong là thuốc nổ, đinh, vít, và mọi thứ sắt vụn trên đời. Không biết bộ óc khủng bố nào đă nghĩ ra được cách vô hiệu hóa máy rà ḿn thật tinh vi bằng cách bọc hai lớp nylon lên mảnh ván đặt nằm gọn trên lon ḿn, ng̣i kích hỏa là một cây đinh đóng xuyên qua ván và cắm thẳng vào lon có ng̣i nổ là một vỏ đạn M16. Mọi thứ c̣n khá tốt nhờ nylon cản nước không làm mục gỗ hay ướt thuốc. Dẫm chân trệt qua một bên th́ có thể không gây chạm nổ, nhưng đạp ngay trên chiếc đinh th́ chỉ có phép lạ mới làm cho tịt ng̣i. Bằng không sẽ bay gót, mất bàn chân nếu là lon nhỏ, hoặc mất mạng nếu gặp lon cỡ hộp sữa SMA hay lớn hơn!

Khi trực thăng đến tải thương th́ mặt trời cũng vừa tắt nắng. Mừng cho đứa em từ nay xa rời cuộc chơi nhưng cũng buồn rười rượi cho một hoa niên đă sớm ĺa đời. Nh́n theo cánh quạt khuất dần về phía Quảng Ngăi mà ước thầm được theo về hậu phương an lành. Nhưng Lính không có th́ giờ để tần ngần hay tưởng tiếc, v́ c̣n phải cắm cọc làm dấu những vị trí đă ḍ xong các loại ḿn. Sau đó là một lô việc phải làm, bao gồm báo cáo trong ngày, cơm chiều, chỉnh đốn lại tuyến pḥng thủ qua đêm, cắt đặt canh gác... Công việc vừa xong là đă thấy sao trời lấp lánh. Một ngày lại trôi qua trong đời Lính. Mai này sẽ ra sao?!

Chúa Nhựt 20-04-1974. 10H00

Khoảng đất dọc theo sườn phía đông của Van Bang vừa được khai quang hoàn toàn. Hành lang bề ngang chừng hơn 2 mét và chiều dài trên dưới 100, là vị trí khá tốt để quan sát khu nhà dưới chân đồi, ruộng đồng ngoài b́a làng và cả núi Cây ở phía bắc. Chỉ chờ có thế! Hôm nay Tiểu Đoàn tung hai Đại Đội để thăm ḍ căn cứ địa của đám du kích trong khu vực của ấp Văn Bân. Đại úy Trần Văn Quy, Tiểu Đoàn Phó trực tiếp chỉ huy. Đại Đội 2 nỗ lực chính, Đại Đội 3 tiếp ứng.

Cối 81 và 60 ly của Tiểu Đoàn và hai Đại Đội vừa dứt mấy tràng đạn là Đại Đội 2 của Trung úy Hiền xung phong ngay vào làng từ hướng đông. Tại hướng Bắc, Trung Đội 1 và 2 do Thiếu úy Lợi, Đại Đội Phó/ ĐĐ3 chỉ huy, đă dàn sẵn để chờ địch. Phía Tây là đồng trống, dành cho mấy khẩu cối càn quét khi cần. Tiếng súng nổ ḍn dă. Vài bóng người chạy xuyên qua những khoảng sân thưa hay đất trống.

Xa quá không rơ là Mũ Nâu hay du kích. Đại úy Quy vừa theo dơi, vừa buông, chụp ống liên hợp điều binh liên tục. Lính xung phong, tiếng thét nghe vang dội. Âm thanh xen kẽ vào tiếng súng ngắn, dài, tạo thành âm điệu quen thuộc của mặt trận đang sôi động. Bỗng nhiên, xen lẫn với tiếng nổ ḍn của súng nhỏ, là mấy tiếng đùng đùng vang lên gần như cùng một lúc.

- Chết mẹ! Tụi nó dính ḿn rồi!

Đại Úy Quy quay sang tôi than một tiếng rồi đứng lên quát tiếp vào PRC25, ra lệnh cho Thiếu úy Lợi tiến ngay vào làng, để giải tỏa áp lực cho Đại Đội 2 và yêu cầu Trung úy Hiền báo cáo t́nh h́nh. Sau một hồi trao đổi, ông Quy ra lệnh cho hai Đại Đội ngưng truy kích và nằm im tại chỗ. Việc tải thương bắt đầu. Cần phải chạy đua với thời gian nên con đường ngắn nhứt là leo đồi để lên Van Bang chờ trực thăng đến bốc.

Mấy họng cối của Tiểu Đoàn và Đại Đội lại khạc đạn vào Văn Bân, làm hàng rào cản để 2 Đại Đội tuần tự lui binh về phía bắc làng Hoài An, rồi từ đó phá bụi, lùm, để mở đường leo dốc. Trên đồi, Trung Sĩ I Trần Văn Thái, Trung Đội Phó của tôi, chọn vài khinh binh t́nh nguyện của Trung Đội rồi dẫn họ và lao công đào binh do Tiểu Đoàn phái lên cùng xâm, ḍ, phát quang dần xuống để bắt tay với toán tải thương cũng đang lần, ṃ từ phía dưới đi lên.

Từng giây phút trôi qua là một nỗi lo nghẹt thở. Nhưng rồi chuyện ǵ tới, phải tới! Một tiếng nổ vọng lên từ hướng đang mở lối làm mọi người thót tim, khô cổ. Tôi cố lần theo dấu chân, bước xuống mỏm đá, nhoài người nh́n xuống phía dưới, nhưng không thấy ǵ sau mớ bụi cây dày đặc. Một lúc sau Trung Sĩ I Thái trồi lên, sau lưng ông là hai khinh binh của Trung Đội 1. Trên lưng của người đi trước là Lê Văn Chánh, theo sát phía sau là một đứa em đang x̣e tay nâng giữ bàn chân bê bết máu và ḷi cả xương gót của Chánh đang lủng lẳng theo nhịp bước của đồng đội. Tiếp theo là toán lao công đào binh cùng với “bánh tét“ và thương binh nặng, nhẹ, nối nhau lần lượt lên đồi. Hai "nằm", bốn "ngồi", cộng thêm Chánh là bảy tay súng bị loại khỏi ṿng chiến. Trong khi đó th́ tổn thất của địch không rơ. Giá đắt thật!

Trung Sĩ I Thái dừng lại bên tôi, nh́n về phía thằng em đang được y tá băng bó, cố nén sự buồn bực bằng tiếng thở dài:

- Lại thêm một đứa gặp “Ma“. Không tải thương kịp, chắc là nó…

- ĐM! Đă gọi trực thăng rồi! Đại Úy Quy ngắt lời. Sẽ có ngay.
Rồi quay qua tôi, ông nói tiếp:
- Chú mày lo vụ tải thương cho chu đáo nghe. Tao về đi phép vợ đẻ đây! ĐM! Đánh đấm ǵ mà chỉ gặp toàn là ḿn không hà!

Câu nói của Đại úy Quy cũng là lời than của chúng tôi suốt mấy ngày nay. Đă vậy, c̣n có thêm kế hoạch mới của Đại Đội: gấp rút dọn băi ḿn trên Van Bang để lập đồn dă chiến. Chúng tôi lắc đầu. Lại khổ nữa rồi! Lính quen lưu động, bây giờ phải nằm tại chỗ gánh một trách nhiệm mà không ai muốn nhận lănh. Th́ thôi cũng đành. Quân Đội có những lệnh lạc trời ơi đất hỡi như vậy là chuyện thường. Thi hành trước! Than thở sau. “Lính mà em!“

Thứ Tư 23-04-1974. 17H00

Chỉ c̣n một khoảng đất nhỏ là coi như xong công tác ḍ ḿn. Chiều nay chúng tôi dời vị trí pḥng thủ đến khu vực vừa dọn xong. Một lô ḿn nội hóa đủ cỡ, đủ loại, nằm chất đống bên ngoài tuyến chờ ngày mai thanh toán cả ngọn đồi th́ sẽ phá hủy một lượt. Đùa với tử thần nên phải trả giá bằng mạng người. ’’Đ̣n bánh tét’’ gói thây đứa em c̣n nằm đó. Trần B́nh xui tận mạng v́ lạc ra ngoài khu vực đă làm dấu, để giải quyết nhu cầu cho ’’đệ tứ khoái", nên đạp phải ḿn banh xác.

Chờ hơn 2 tiếng đồng hồ mà vẫn chưa có trực thăng. Bóng nắng đă nghiêng dài nhưng vẫn c̣n đổ lửa. Chúng tôi ngưng ḍ ḿn để đào hố, căng lều cho kịp buổi tối. Bàn tay phóng dao cả ngày lại phải cầm xẻng phập đất, nạy đá, nên bây giờ đă sưng phồng, đau rát. Căng xong poncho, cột xong vơng cho ba thầy tṛ cùng khoanh chung một chỗ là mỏi nhừ hai tay. Đang cởi giày, tháo vớ cho mát chân th́ vài đứa em tà tà đi ngang qua chỗ tôi ngồi. Một đứa trong bọn họ kéo lê thanh tre dưới đất, lưỡi lê ḷng tḥng như muốn sút hẳn ra. Thấy vậy nên tôi quát gọi tới tŕnh diện ngay kế bên vơng.

- ĐM! Lè phè vừa phải thôi nghe!

Vừa chửi thề, tôi vừa quấn dây cột lưỡi lê lại rồi phóng vài nhát ngay dưới chân. Một tiếng "phụp" khô khan vang lên làm tôi điếng người. Nh́n đầu lưỡi lê cắm ngay giữa đôi giày, tôi thấy lạnh xương sống. Gần một tiếng đồng hồ loay hoay tại chỗ không lẽ Hồ Viết Sành, Nguyễn Ngọc Thanh và tôi không có lần đạp phải trái ḿn này? Nhưng v́ sao nó không nổ? Đạp xéo một bên? Hay thuốc nổ tịt ng̣i? Phép lạ chăng?!

Phản ứng đầu tiên là cả đám dạt ra thật nhanh làm cả Trung Đội giựt ḿnh quay lại nh́n. C̣n tôi lạnh cẳng ngồi chết trân một hồi lâu. Chưa kịp nói th́ Tín ”lùn“ đến bên vơng gỡ lưỡi lê của ḿnh khỏi thanh tre, rồi thận trọng gạt từng lớp đất mỏng. Miếng ván có bọc nylon hiện ra, đă mục nhưng chưa nát. Chẳng bao lâu sau là cả trái ḿn nội hóa được moi lên. Một lon dầu ăn, loại thực phẩm viện trợ!

Cả đêm tôi trằn trọc nghĩ ngợi về trái ḿn ngay dưới chân ḿnh. Nếu nó phát nổ th́ cả ba thầy tṛ, tôi, thằng em ô đô (***) và hiệu thính viên của Trung Đội, chắc chắn phải có người trùm poncho. Cho dù bị thương th́ cũng sẽ mất máu, hay kiệt sức mà chết v́ không có phương tiện tải thương trong đêm nay.

Chiếc poncho gói xác Trần B́nh vẫn c̣n nằm tại chỗ. Thỉnh thoảng có người đến đốt thuốc thế nhang, rồi cắm trong chén cơm trắng đặt phía trên đầu của đứa em vắn số. Nghi thức tiễn biệt của đồng đội chỉ có thế! Đơn giản mà chí t́nh. Đọc cho thằng em vài câu kinh, tôi mới sực nhớ xâu chuỗi c̣n nằm trong ngực áo. Lại nghĩ tới một phép lạ nào đó đă cứu cả ba thầy tṛ chúng tôi không chừng. Tôi thức trắng cả đêm chỉ để rùng ḿnh nghĩ ngợi và tưởng tượng, rồi rù ŕ với hai đứa em quanh những câu chuyện đa số bắt đầu bằng...Nếu như trái ḿn nổ?!!!

Thứ Ba 29-04-1974. 14H00

Rồi cũng dọn xong vùng tử địa trên đồi Van Bang sau hai tuần đổi bằng máu, mồ hôi, và cả nước mắt của Lính. Mỗi lần nghe một tiếng nổ, dù là tiếng phá ḿn, th́ cổ họng như muốn thắt lại. Tiếng nổ dội vào ngực, xoáy trong đầu, tạo cảm giác rùng rợn khi âm thanh dội vào vách đá rồi vang rộng khắp đồi. Chết ngay th́ không nói ǵ, đằng này ḿn nội hóa thường giết người dần ṃn do mất máu và đau đớn v́ cụt gị, mất bàn chân, hay nát bọng đái.

Ngày lên đồi, quân số Trung Đội chúng tôi là 20 người. Bây giờ vẫn là 20, nhưng đă có 5 tân binh vừa mới bổ sung hồi sáng. Số lính mới về được chia đều cho ba Trung Đội v́ tổn thất nhân sự gần như ngang nhau sau cuộc rà ḿn bằng chân của chúng tôi hay những lần hành quân thăm ḍ của hai Trung Đội c̣n lại. Đại Đội 3 te tua nhưng vẫn sẽ là nỗ lực chính trong cuộc hành quân vào ngày mai. Mấy hôm nay địch tha hồ bắn tỉa khi chúng tôi dựng tre, cắm cột để nối hàng rào, và hằng đêm, đám du kích hiên ngang đem loa phóng thanh tiến sát chân đồi ”sủa” liên tục. Đă đến lúc phải hành động!

16H00.
Đại úy Vương họp các Trung Đội Trưởng để chính thức thông báo lệnh của Tiểu Đoàn về việc truy lùng du kích và khai quang toàn bộ khu vực tây bắc dưới chân đồi. Kế hoạch hành quân lần này hơi khác lần trước. Chỉ có Đại Đội 3 trực tiếp tham chiến, v́ có tin cho biết là du kích đă rút lực lượng ṇng cốt khỏi Văn Bân. Chúng chỉ để lại một toán nhỏ để tuyên truyền và quấy rối. Đại Đội 4 sẽ đóng vai tṛ tiếp ứng và giữ an ninh ngoại vi khi thành phần xung kích của Đại Đội 3 đă vào bên trong làng. Sau khi cho biết t́nh h́nh và kế hoạch, ”Bố Già” đặt thẳng vấn đề:

- Cả ba Trung Đội đều thiệt hại nặng như nhau, nên tôi dành cho quư vị sự lựa chọn. Ai sẽ đi đầu vào ngày mai? Nếu không ai t́nh nguyện th́ tôi sẽ cho bốc thăm. Như vậy là công bằng nhất. ”

Ba Trung Đội Trưởng chúng tôi cùng im lặng. Không ai nh́n ai. Căng thẳng! Vương Vũ tỏ dấu hiệu kiên nhẫn chờ đợi bằng cách mồi thuốc hút. Nhưng ông chỉ vừa rít hơi khói đầu tiên là đă có câu trả lời.

- Tôi nhận!

Hai tiếng chắc nịch của tôi làm không khí thay đổi ngay lập tức. Ông Vương gật đầu nh́n tôi tỏ vẻ hài ḷng. Lê Văn Hữu và Nguyễn Thanh Vân cùng đến vỗ vai tôi, kèm theo những nụ cười thông cảm và câu nói của Vân:

- Tối nay hai ông qua chỗ tui nhậu. Kéo mấy ông phó qua luôn nghe.

Về đến tuyến đóng quân th́ mọi người đă biết tin tức cuộc họp. Lính vốn luôn sẵn sàng để chấp nhận mọi hoàn cảnh nên nét lo âu thoáng hiện trên ánh mắt rồi cũng tan biến theo những cợt đùa cố hữu. Vui được lúc nào hay lúc đó, nên Lính vẫn hồn nhiên sinh hoạt như trên đời này không có ǵ để bận tâm ngoại trừ kiểm tra súng đạn để chuẩn bị cho cuộc hẹn với Tử Thần vào sáng ngày mai. Xong xuôi mọi thứ là cũng vừa kịp giờ hẹn với Vân và Hữu. Nắng vẫn c̣n đẹp dù đă sẫm màu. Một ngày trong đời lại trôi qua...”Một ngày như mọi ngày” của Lính!

Thứ Tư 30-04-1974. 9H00

Từng đợt cối thi nhau rót vào mục tiêu. Cuộc hành quân tảo thanh bắt đầu. Lê Văn Hữu cho Trung Đội 2 bám vào b́a làng phía đông rồi dừng tại đó. C̣n tôi dẫn Trung Đội 1 ṿng qua hướng bắc rồi xông thẳng vào. Từ trên đồi, Đại úy Vương thận trọng điều quân. Ông cho lệnh chúng tôi lục soát từng khu vườn, từng nền nhà hoang rồi tiến dần qua hướng nam, nghĩa là đi ngược, để về lại phía đồi Van Bang, c̣n Trung Đội 2 của Lê Văn Hữu từ cạnh sườn phía đông chuyển dần qua hướng tây bắc, cắt ngang sau lưng chúng tôi dựa theo địa thế của khu làng.

Hướng đông, tức phía biển được nhường lại cho Đại Đội 4 dàn quân sẵn sàng tiếp ứng. Khoảng cách lúc đầu tính bằng những hàng dậu hay khoảng sân nhờ Đại úy Vương trên đồi c̣n nh́n thấy chúng tôi di chuyển, nhưng không bao lâu th́ đă bị cây cối che khuất nên thỉnh thoảng phải dừng lại để xác định vị trí. Không có sự kháng cự nào của địch. Mới tối hôm qua c̣n ra rả tiếng loa tuyên truyền nghe đến ngứa lỗ tai. Bây giờ th́ im lặng hoàn toàn. Chúng nó đă rút đi, hay đang ŕnh rập, giăng bẫy phục kích đâu đó chăng!?

10H00
Làng Văn Bân hoàn toàn bị bỏ hoang đă từ lâu. Nhà cửa chỉ c̣n lại nền đất và vườn tược, cây cối không có dấu hiệu được chăm sóc. Nhưng dấu chân trên đất cát vẫn c̣n khá rơ mặc dù một số lớn có dấu hiệu bị xóa đi một cách vội vă. Như vậy, nơi này đúng là căn cứ địa, là vùng bất khả xâm phạm của du kích bấy lâu nay. Chúng tôi đang lục soát thêm vài khu vườn th́ toán khinh binh đi đầu dừng lại. Trung Sĩ I Thái trở lại bên tôi và cho biết phía trước có dấu vết của một con đường ṃn h́nh như đă từ lâu không có người qua lại.

Tôi mở bản đồ, xác định con đường làng một thời nối Đức Lương với các xă chung quanh, báo cáo với Vương Vũ, rồi dừng tại chỗ chờ Trung Sĩ Bi dẫn Tiểu Đội khinh binh vượt hàng dậu thưa để tiến dần qua khu vườn lân cận. Đến khi người cuối cùng là Nguyễn Văn Tâm vừa bước theo đồng đội th́ một tiếng nổ vang lên, hất tung Tâm ”sún” khỏi mặt đất trong một màn bụi đất dày đặc. Đó là h́nh ảnh sau cùng tôi nh́n thấy trước khi bị sức nén, hay có thể là phản xạ của chính ḿnh, đẩy té xuống đất.

Khi tôi lồm cồm ngồi dậy đă thấy ngay Trung Sĩ I Thái nh́n tôi với nét mặt lo lắng, c̣n Thanh ”máy” th́ đang lom khom, vừa ngó dáo dác chung quanh, vừa báo cáo về Đại Đội. Trong khi đó bên cạnh tôi, Hồ Viết Sành c̣n nằm dưới đất, chong súng về phía trước.

- Chuẩn úy có sao không?

Trung Sĩ I Thái run giọng hỏi tôi. Trong cơn choáng váng, tôi nh́n thấy ông đă không c̣n cầm súng mà ngược lại, bàn tay phải đang nắm chặt cánh tay trái. Người ông đầy máu. Trên tay tôi cũng dính một miếng thịt của ai đó không rơ. Có vài vết máu đây đó trên người, nhưng tôi không có cảm giác đau đớn, chỉ thấy hơi tức ngực. Đến lúc này, Trung Sĩ I Thái mới bàng hoàng rồi trân trối nh́n lại cánh tay đẫm máu của ḿnh.

- ĐM! Sao lạnh quá vậy!

Vừa dứt lời nói sảng là ông Thái ngă xuống ngất xỉu, tay vẫn c̣n nắm chặt vết thương.Tôi choàng qua, gỡ bàn tay phải của ông ra, mới biết cánh tay trái chỉ c̣n nối vào người bằng một miếng thịt nhỏ bé ở gần vai, ngay dưới nách. Tôi nghiến răng giựt cánh tay ra rồi đắp vội mảnh băng cá nhân vào vết thương. Hồ Viết Sành nhào qua đỡ người Trung Đội Phó cho Hạ Sĩ Bé chích thuốc cầm máu. Giao ông Thái lại cho người y tá, tôi lật đật ra lệnh cho Trung Sĩ Đặng Tri dàn toán đại liên bên cánh phải, chĩa súng về hướng b́a làng, đề pḥng địch phản kích, sau đó kéo Thanh ”máy” và Hồ Viết Sành chạy lên phía trước.

Toán khinh binh có 10 người th́ đă bỏ cuộc hết 5, đang nằm bất động, hay oằn oại rên siết. Trung Sĩ Bi và một khinh binh đang lăng xăng lo cho đồng đội kém may mắn, c̣n mấy người khác th́ ngồi gh́m súng về phía trước. Tôi thảy Hồ Viết Sành vào trám tuyến với khinh binh, ra lệnh mọi người gấp rút đào hố cá nhân. Trong khi đó Thanh ”máy” cũng báo cáo t́nh h́nh với thẩm quyền Vương Vũ và xin tải thương cấp tốc.

Tôi trở lại phía sau, xem xét tuyến dàn quân của toán đại liên, chôn tạm cánh tay của ông Thái trong một hố đào rất cạn, hối hạ sĩ Bé lên chích thuốc cầm máu và băng bó cho toán khinh binh. Tất cả những ǵ tôi làm từ lúc lồm cồm ngồi dậy sau khi bị đẩy bật xuống đất, cho tới lúc này hoàn toàn là do bản năng. Đầu óc tôi nhẹ tênh, nhưng tôi biết ḿnh đang run và cách duy nhứt để trấn áp nỗi lo sợ, là lội một ṿng kiểm tra, gằn giọng rít qua kẽ răng để trấn an thương binh vào bảo họ đừng rên la kẽo địch có thể nắm bắt t́nh h́nh và tấn công bất ngờ.

Có thể nói cả Trung Đội vừa hoang mang, vừa thất thần v́ chưa chạm địch mà đă rụng hết 6 mạng. Nh́n chung quanh mới thấy t́nh cảnh chúng tôi thật thê thảm. Chỉ nội lo cho thương binh cũng đă là một gánh nặng. Mọi người đều phơi nắng. Không ai dám t́m bóng mát v́ bóng mát có thể là tử địa. Đúng ra, nơi nào trong khu làng này cũng có thể là tử địa. Đâu ai ngờ bỏ lối ṃn, phát đường qua hàng dậu mà đi cũng vướng bẫy. Cái số xui tận mạng đă khiến cho đứa em nhỏ con, thấp người, vướng chân vào sợi dây bẫy của đầu đạn 155 ly. Hơn một kí lô thuốc nổ!

- Chuẩn úy ơi! Đừng bỏ em.

Trong cơn mê sảng, Tâm ”sún” mở mắt gọi tôi. Tay bi da số một của Liên Đoàn 12 BĐQ bây giờ chỉ c̣n nửa người phía trên. Hai chân đă biến mất và vùng hạ bộ chỉ c̣n là một mớ máu thịt bầy nhầy. Tôi nâng thằng em lên, vừa an ủi, vừa đau ḷng, lại vừa...sợ một cách bâng quơ. Không chịu nỗi cảnh thằng em bê bết máu, tôi cởi áo lót phần hạ bộ của Tâm, ôm gọn đứa em vào ḷng mà có cảm giác như đang ẵm bồng em bé. Nắng khô khốc lúc giữa trưa của một ngày sắp vào hè nung lửa thật tàn nhẫn. Giữa mồ hôi và nước mắt, tôi không biết thứ nào chảy dần xuống má của vài người đang cắm từng nhát xẻng xuống lớp đất cát khô mịn chung quanh ḿnh.

- Lạnh quá chuẩn úy ơi! Chắc em chết quá!.. ĐM! Thằng Bi đâu rồi... Nước! Cho miếng nước!...

Những tiếng rên la trong cơn mê sảng của Tâm ”sún” và mấy đứa em vừa được kéo về chỗ Trung Sĩ I Thái làm tôi thêm đắng cổ. Bỏ Tâm ”sún” xuống th́ không đành ḷng, nên tôi ngồi đó ra lệnh cho Thanh ”máy” hối thúc vụ tải thương, rồi chỉ định Trung Sĩ Đặng Tri, Tiểu Đội Trưởng tổ đại liên làm phó cho tôi để cùng Trung Sĩ Nguyễn Văn Bi đôn đốc việc đào hố cá nhân và tổ chức pḥng thủ.

Một lúc sau, Lê Văn Hữu gởi một toán của Trung Đội 2 mang các thanh tre từ phía sau lên, dự trù sẽ khiêng số thương vong ra phía sau rồi ṿng lên đồi theo lối tải thương lần trước. Nhưng có lệnh của Vương Vũ cho nằm tại chỗ, chờ Trung Đội 3 của Nguyễn Thanh Vân ḍ ḿn để mở đường theo lối ṃn đă từng dẫn thẳng lên đồi lúc xưa. Như vậy chỉ trên 100 mét là thương binh sẽ đến nơi đáp của trực thăng thay v́ gần nửa cây số dằn xóc có thể làm vong mạng khi phải khiêng cáng đi ṿng b́a làng.

C̣n đang lo chỉ nơi dựng poncho che nắng cho thương binh th́ có tiếng của Hạ Sĩ Bé.

- Chuẩn úy!... Nó ”đi” rồi.

Tôi nh́n lại mới hay Tâm ‘’sún‘’ đă tắt thở lúc nào không biết. Nh́n ánh mắt thằng em c̣n mở trừng như muốn cưỡng lại định mệnh nghiệt ngă mà tôi muốn khóc. Tiểu Đoàn 37 Biệt Động Quân vừa mất đi một cao thủ bida với đường cơ lả lướt và không lần nào dưới 30 điểm mỗi khi chạm bi, ngoại trừ lúc cố ‎t́nh câu độ! Đưa tay vuốt mắt cho thằng em Sài G̣n mà cứ nhớ hoài những lần khoái trá nh́n Tâm "sún" lần lượt hạ các hảo thủ của Đà Nẵng, dân cũng như quân, trong những lần đọ sức tại các bàn bida trên đường Độc Lập suốt một tháng qua.

Tôi thở dài giao xác Tâm "sún" cho Hạ Sĩ Bé rồi đi lần qua hai căn lều vừa dựng xong giữa sân nắng. Một đ̣n ‘’bánh tét‘’, xác của Trịnh Hồng Thanh đă gói sẵn, máu c̣n tuôn ướt đất. Ba khinh binh khác nằm rên dưới đất. Nặng nhứt là Minh, mới bổ sung hôm qua, bị toát lưng, găy xương sống, đang nằm sấp rên la từng hồi. C̣n lại là tân binh tên Tài bị thương nơi chân và má trái, đang ngồi cúi đầu bập từng hơi thuốc. Nắng đổ lửa trên đầu, hừng hực trên poncho, cháy bỏng trên mặt đất. Đă gần hai tiếng đồng hồ mà Nguyễn Thanh Vân vẫn chưa khai thông được 100 thước tử địa. Không trách được hắn! Con đường hoang phế đă gần 10 năm. Ḿn bẫy, hay có thể cả hầm chông đầy dẫy, c̣n Lính th́ chỉ có giày saut và lưỡi lê mà thôi! Phải tiết kiệm nhân mạng tối đa!

14H00.
Rồi cũng bắt tay với nhau sau hơn 2 tiếng phá đường, mở lối! Nguyễn Thanh Vân và Trung Đội Phó Y Biếc dẫn toán lao công đào binh, cùng một tiểu đội xuống tải thương và đem nước cho chúng tôi. Chỉ vài câu trao đổi là anh bạn gốc Long Xuyên vội vàng theo Thượng Sĩ Y Biếc trở lên đồi. Tôi thầm lo cho Minh. Cột xương sống ḷi tủy. Bốn mảnh băng cá nhân không đủ đắp ngang lưng. Gần ba tiếng chịu đau đớn.

Bao lâu nữa th́ mới có trực thăng? Máy bay không hề chờ người. Chỉ có người sống, cũng như kẻ chết phải sẵn sàng để chờ "chuồn chuồn" đến bốc. Nh́n lại Trung Đội mới thấy chạnh ḷng. Lính âm thầm chịu đựng và chấp nhận mọi hoàn cảnh. Chúng tôi chỉ c̣n lại 14 tay súng và đang hoang mang, khi nh́n chung quanh ḿnh. Nơi đâu cũng nghi ngờ có bóng dáng của ḿn bẫy và Thần Chết!

Tiếng trực thăng kéo tôi ra khỏi trạng thái gần như lạc hồn. "Cánh thiên thần" đă đến đúng lúc. Nhưng 3 tiếng đồng hồ chịu đựng đau đớn và mất máu, liệu ông Thái, Minh, Tài và cả một đứa em tân binh bị găy chân, c̣n đủ sức để lâm trận với tử thần trên bàn mổ hay không?! Tôi choàng tỉnh khỏi cơn chấn động tinh thần, ngay sau khi Thanh ”máy” cho biết Vương Vũ vừa nhắc tới việc lo cho con cái ấm chỗ để qua đêm; c̣n Hồ Viết Sành th́ mang tới cho tôi một ca sắt, trong đó là cơm nóng và mít non luộc, cùng với một lát thịt hộp. Thấy tôi nh́n trân trân mấy miếng mít, thằng em cười ruồi, chỉ tay bâng quơ qua hướng sân kề bên nói ngay:

- Chuẩn úy đừng lo! Không có ḿn đâu. Tụi em coi kỹ lắm rồi mới ‘’vớt ‘’ nó xuống. C̣n có canh dưa hường nữa. Em sẽ mang lại ngay.

Không thấy đói, nhưng tôi cũng phải ráng ăn cho có sức và cũng để không phụ ḷng của đồng đội kiêm đứa em ô đô. Vừa nhai, tôi vừa miên man nghĩ về trái đạn đă loại khỏi ṿng chiến một phần ba quân số của Trung Đội. Lại thêm một sự may mắn vừa đến với tôi và với hai thằng em đứng kề bên. Bốn người đứng cạnh nhau trên khoảng sân trống trải. Chúng tôi vô sự. Chỉ có ông Thái bay một cánh tay. Đúng là đạn tránh người. Có lẽ là nhờ cả ba thầy tṛ chưa tới số, hay c̣n có nguyên do nào khác chăng?!

19H00
Trung đội đóng chốt ngay giữa những miếng đất đă dẫm nát từ ban sáng, sau một màn săm soi tất cả những nơi chưa có dấu chân hay có dấu hiệu khả nghi. Báo cáo đầu giờ cho Đại Đội. Một ṿng kiểm tra tuyến đóng quân, đặc biệt là chốt pḥng thủ hướng về phía khu làng chưa kịp tảo thanh. Nh́n địa thế mà tôi thầm ngao ngán mặt dù phía sau có Trung Đội 2, hướng trên đồi có Trung Đội 3, bên sườn phía đông có một Trung Đội của Đại Đội 4. Mỗi gốc cây là một dấu hỏi. Mỗi hàng dậu hay rào thưa, là một gương mặt của Tử Thần.

Không biết ngày mai lệnh lạc sẽ ra sao, chứ nếu như kiểu này th́ chắc chắn ngay cả Vương Vũ cũng phải buột miệng chửi thề không chừng! Lót ổ xong là mọi người mệt nhoài nên không có những cợt đùa cố hữu. Lính trầm ngâm hơn thường ngày. Chắc chắn ai cũng đang nhớ lại thảm cảnh của những ngày qua và nhứt là những đồng đội kém may mắn. Hôm nay là họ, ngày mai sẽ đến lượt ai?! Có đúng ’’ ... Đi lính có nghĩa là chờ tới phiên ḿnh bị thương hay tới số... ’’ như lời ai đó đă nói hay không? Mà thôi! Suy nghĩ vẩn vơ hoài chỉ đày đọa thêm bản thân. Kệ mẹ nó! Tới đâu th́ tới. Lính mà em!

Thứ Năm 01-05-1974. 07h00

Đêm yên lành trôi, dù rất chậm. Cũng may là không bị đám "chuột nhắt" khuấy phá, dù chỉ bằng tiếng loa phát thanh như cả tháng qua. Đêm thao thức để thấy ḷng bùi ngùi, khi thả tâm trí ngược về những ngày Lễ Lao Động của thời c̣n hít thở bụi phấn trong lớp học và những chuyến rong chơi với bạn bè ngoài Vũng Tàu. Thế giới hồn nhiên của ngày xưa đă không c̣n, thay vào đó là tṛ chơi súng đạn để tự vệ và sinh tồn. Cứ thế mà vẩn vơ cho đến sáng tỏ. Mọi người đă thức dậy. Vài ngụm cà phê và điếu thuốc Mélia làm đầu óc tôi cảm thấy dễ chịu hơn. Lại một ngày mới đang bắt đầu. Ước ǵ ngày nào cũng như sáng hôm nay với trời trong, nắng hồng, để c̣n thấy chút hạnh phúc dù rất mong manh, vẫn c̣n hiện diện trong ḷng.

9h00
- Chuẩn úy! Vương Vũ muốn gặp trên máy.
Thanh ‘’máy‘’ vừa nói, vừa đưa tôi ống liên hợp. Bên kia đầu máy, tiếng của Đại úy Vương như muốn nghẹn lại khi thông báo là có lệnh gom dân trao cho chúng tôi để tiếp tục việc phát quang. Lệnh này do Liên Đoàn ban ra nên dù không tán thành, Vương Vũ vẫn phải tuân hành. Trung Đội 1 nằm tại chỗ chờ nhận người. Cùng lúc đó th́ Trung Đội 3 cũng sẽ từ trên đồi mở rộng con đường ṃn tải thương hôm qua và khai quang sườn dốc phía tây, để sau đó bắt tay với chúng tôi ở cuối làng. C̣n Trung Đội 2 sẽ qua những làng lân cận để gom người và ‘’mượn‘’ luôn dao, rựa của dân xài, thay v́ chỉ có lưỡi lê và xẻng cá nhân vốn bị hạn chế trong việc phát quang.

Trong khi chờ nhận người, chúng tôi thận trọng ḍ dẫm từng thước đất và chú tâm tuyệt đối vào từng bụi cây hay rào dậu quanh tuyến đóng quân. Để chắc ăn, tôi cho Hạ Sĩ Trần Văn Quư dùng M79 tác xạ vào những nơi nghi ngờ có ḿn bẩy. Anh chàng nổi tiếng thiện xạ và vua gài lựu đạn này ngứa ngáy đă lâu, nay được dịp trổ tài nên tha hồ nhả đạn tưng bừng. Quả nhiên, một số ḿn trúng đạn nổ tung như muốn thót tim, làm Thanh ‘’máy‘’ cứ phải luôn miệng báo cáo về Đại Đội để ‘’Bố Già‘’ Vương Vũ yên tâm.

11h30
Đang ngồi nghỉ mệt th́ Lê Văn Hữu dẫn 8 người đến giao cho chúng tôi. Nh́n họ mà tôi than khổ trong ḷng, v́ ngoại trừ một thiếu niên mặc bộ đồng phục của một trường Trung Học nổi tiếng của Quảng Ngăi, c̣n lại toàn là đàn bà, con gái. Dụng cụ "mượn" về chỉ có một cái rựa, hai cái cuốc và một con dao phay.

- Có c̣n hơn không! Xài đỡ đi Huynh Trưởng. Nhân lực và vật lực chỉ có bấy nhiêu thôi. Chắc là Lễ Lao Động nên họ cũng xả hơi chăng!?

Hữu nói đùa rồi dẫn lính trở lại tuyến của ḿnh. C̣n tôi đứng đó, phân vân không biết phải làm sao. Cuối cùng, tôi báo cáo với Đại úy Vương rồi quyết định cho một người có vẻ lớn tuổi ra về và dặn bà ta báo với gia đ́nh những người c̣n ở lại, là chúng tôi bảo đảm 7 người c̣n lại sẽ được đối đăi tử tế. Vài người lên tiếng phản đối, liền miệng đ̣i tôi phải thả hết.
Tôi chỉ im lặng nghe họ nói. Nh́n những ánh mắt âu lo nhưng bất măn của họ, mà tôi cảm thấy buồn bực. Không có bằng cớ đích xác họ là du kích hay giao liên, v́ theo lời Lê Văn Hữu th́ họ bị gom lúc đang ở ngoài ruộng. C̣n hai cô gái trẻ và em học sinh th́ nói là nhân ngày lễ, nên từ Quảng Ngăi về thăm gia đ́nh. Sau cùng, tôi cũng phải đi đến quyết định là giao họ cho Trung Sĩ Đặng Tri và Nguyễn Văn Bi để tùy nghi xử dụng. Dù sao th́ họ cũng đă ở đây rồi.

Nhưng hai chàng Trung Sĩ chưa kịp dẫn toán người đi, th́ bỗng nhiên có tiếng ḿn nổ lớn trên sườn đồi. Đám dân ngồi thụp xuống đất, mắt láo liên, vẻ mặt hớt hăi. Mọi người đều hướng mắt về phía có tiếng nổ. Tôi đưa mắt nh́n Thanh ‘’máy’’. Thằng em hiệu thính viên đang nghe báo cáo điều ǵ đó. Một lúc sau, nó đến bên tôi nói gọn lỏn.

- Thượng Sĩ Y Biếc! 109 rồi!

Tôi khẽ gật đầu, hối Đặng Tri và Nguyễn Văn Bi dẫn người về vị trí đă phân công, rồi ngồi thừ người nghĩ ngợi về người Hạ Sĩ Quan gốc Thượng vừa hy sinh. Vậy là ’’tứ hùng‘’ của Đại Đội 3 giờ chỉ c̣n lại một ḿnh Lê Văn Trữ đang làm Thường Vụ Đại Đội. Những chiến sĩ xuất sắc từ thời Lam Sơn 719 rồi Sa Huỳnh đă lần lượt giă từ vũ khí. Trong 2 ngày, 2 Trung Đội Phó giă từ cuộc chơi một cách oan uổng. Trên kia chắc là Vương Vũ đau ḷng lắm. Nguyễn Thanh Vân cũng buồn không kém, v́ vừa mất một người thầy dạn dày kinh nghiệm. ĐM! Tôi bất giác văng tục trong ḷng. T́nh trạng này sẽ c̣n kéo dài bao lâu nữa!? Thật là chán chường ǵ đâu!

Nhưng đúng là họa vô đơn chí! Vừa nuốt vội chút cơm và chưa hết bồi hồi với cái chết của Thượng Sĩ Y Biếc, th́ một tiếng nổ khác từ tiểu đội của Đặng Tri vọng lại làm tôi thót tim v́ có tiếng lao xao, nhốn nháo vọng lại: một dấu hiệu chẳng lành. Chúng tôi chạy đến nơi th́ đă thấy Bùi Hữu Tùng, đứa em gốc Vũng Tàu nằm bất động, c̣n Đặng Tri th́ mặt mày hầm hầm, đưa tay xỉa xói vào mấy người đàn bà đang ngồi gầm đầu xuống đất, rồi đến bên tôi báo cáo.
- Mấy con mẹ này chắc chắn biết có ḿn mà không chịu chỉ. Cứ xớ rớt khều khều nên thằng B́nh tức tối chụp rựa phang. Chỉ mấy nhát là nó dính chấu. ĐM! Đám này là dân việt cộng đó chuẩn úy!

Tôi cũng muốn nổi khùng nhưng chỉ biết than thầm trong ḷng và không biết phải hành động ra sao. Giận dữ cũng phải nén, đau ḷng cũng phải giấu nhẹm. Tôi hết nh́n hàng rào, tới nh́n xác thằng em. Chúng đặt ḿn dưới đất th́ c̣n có thể rà t́m, gài lựu đạn trên bờ rào th́ vô phương. Nhưng lời của Trung Sĩ Đặng Tri cũng không phải là vô căn cứ. Chúng nó phải làm dấu cho dân biết để tránh. Nếu không tại sao chỉ một ḿnh thằng Tùng toát ngực !? Nhưng làm sao t́m ra!? Cũng đừng ḥng đám dân này chỉ điểm. Những người đàn bà vẫn ngồi nh́n xuống đất mặc cho Đặng Tri hằm hè bước tới bước lui, lẩm bẩm những câu chửi rủa. Tôi cho lệnh tạm dừng việc phát quang để mọi người lắng cơn xúc động, rồi kéo Đặng Tri qua phía Trung Sĩ Bi để bàn thảo riêng kế hoạch đối xử với đám dân, đồng thời cũng để kềm Đặng Trị khỏi nổi khùng bất tử.

17h00
Đến giờ này mới có trực thăng. Không biết trên kia Đại úy Vương nghĩ ǵ về người Thượng Sĩ gốc thiểu số ít nói mà chân chất, đă từng vào sinh ra tử với ông bao năm qua bây giờ đă "giă từ vũ khí"; riêng phần tôi cũng quặn ḷng v́ 7 người mới nhận về hồi Tết, giờ chỉ c̣n lại Trần Minh Sơn, một tâm hồn rất...Sài G̣n ! Nh́n đám dân đang ngồi lết bết chờ được thả cho về, mà thấy ngao ngán cho t́nh cảnh của chúng tôi. Giữ họ để phát quang thay Lính th́ thật là tàn nhẫn nếu như họ là người dân vô tội. Dù sao họ cũng không phải là người cầm súng trực tiếp đối đầu. Tha cả bọn họ th́ tôi không có đủ thẩm quyền. ĐM! Tôi lại chửi thề trong ḷng. Bố Vương nói đúng. Thà đụng chánh quy chứ c̣n rà ḿn, hay truy lùng du kích th́ chỉ ‘’từ chết tới bị thương’’. Thật là nhức óc!

Nhức óc cũng phải cắn răng mà chịu, v́ lệnh của ‘’Bố già‘’ phán xuống cho tôi là phải giữ dân lại qua đêm. Ngày mai tính tiếp. Lại một phen gom gạo, nhường poncho, đào thêm hố. Lại một màn hăm he lính mẻ răng v́ ngại họ quấy nhiễu một cách sàm sỡ những người phụ nữ, nhứt là hai cô gái trông khá mặn ṃi vốn là nam châm thu hút ánh mắt hao háo và những bông lơn, cợt đùa, chọc ghẹo của lính từ sáng đến giờ.

Câu nói ‘’Quân và Dân như Cá với Nước‘’ nghe thật khôi hài làm sao! Dân nào th́ không biết chứ những người đang chuẩn bị qua đêm ngay trong tuyến chúng tôi th́ khác. Nếu được, có lẽ họ sẽ ‘’xơi tái ‘‘ chúng tôi là cái chắc. Và điều này là lẽ tất nhiên! Có một điều khó hiểu: Bắt dân vào băi ḿn để khai quang th́ làm sao gọi là ‘’b́nh định, an dân‘’ cho được!? Chẳng lẽ cấp trên của chúng tôi không biết hay sao?! Thật đúng là nhức đầu, nhức óc ǵ đâu!

Thứ Bảy 03-05-1974. 8h00
Hai ngày sinh hoạt chung với nhau mà trong ḷng như nước với lửa. Hai ngày mệt óc v́ những lời mắng vốn và thưa gởi của mấy người đàn bà và cả hai cô gái, về chuyện lính tráng đă có nhiều hành động và lời nói không đẹp với họ. Hai ngày trần thân v́ vừa trấn an dân, vừa vuốt ve tinh thần của Lính làm tôi mệt nhoài tâm trí. Việc phát quang chỉ làm cho có lệ nên không ai bị ǵ. T́nh h́nh an ninh cũng lắng dịu. Có lẽ là nhờ chúng tôi đang có con tin trong tay. Yên tĩnh hoàn toàn. Và niềm vui chợt đến khi vừa nhâm nhi xong cà phê sáng là Thanh ‘’máy‘’ báo tin Vương Vũ cho lệnh thả người và ngưng công việc phát quang để chuẩn bị bàn giao vị trí cho một đơn vị bạn. Thời gian sẽ cho biết sau.

Lính khoan khoái ra mặt khi nghe tin đổi quân. Một tháng chơi tṛ hú tim trong vùng tử địa đă quá đủ nếu không muốn nói là quá dài. Lệnh đổi quân đến thật đúng lúc! Chúng tôi cần thay đổi không khí v́ đă quá căng thẳng trong suốt thời gian một tháng vừa qua. Tôi nh́n quanh tuyến đóng quân để thấy thương đám em út và thương cả chính ḿnh, khi mạng sống chỉ biết phó mặc cho may rủi. Sống, chết là chuyện thường t́nh của đời quân ngũ, nhưng chết v́ ḿn th́ thật là lăng xẹt!

Không biết thượng cấp có hiểu cho tâm trạng của chúng tôi hay không?! Mà thôi! Đằng nào cũng đă chấm dứt tṛ chơi đẫm máu trong băi ḿn này. Đức Lương sẽ trở thành kỷ niệm. Một kỷ niệm hy hữu với h́nh ảnh của những chiếc giày Saut thận trọng thả ‘’từng bước chân âm thầm‘’ trong tử địa.

HUY VĂN
( CUỘC HÀNH TR̀NH )
(*) ba lô = tiếng Pháp Ballot = gói lớn, thùng... )
(**) Dong = loại ḅ sát 4 chân, h́nh dạng như tắc kè, kỳ nhông. Sống trong những đụn cát ven biển.
(***) ô đô = tiếng Pháp soldat au dos = " Đệ tử", ngay sau lưng )