Đoạn kết bi thương..,

MX Mai văn Tấn
                      
Ngày CS cưỡng chiếm miền nam, là ngày dân tộc VN chịu muôn vàng đau khổ, gia đ́nh ly tán, hàng vạn người bỏ thây ngoài biển đông, trong rừng sâu khi t́m đường tránh hoạ CS. Hàng ngàn người đói khổ ở vùng CS gọi là vùng kinh tế mới, hàng trăm ngàn bị đày đọa trong các nhà tù mà CS gọi trại cải tạo. Đến ngày hôm nay đă hơn một phần ba thế kỷ, hơn tám mươi triệu đồng bào vẫn tiếp tục khổ đau và không biết đến bao giờ mới chấm dứt họa CS. Biết bao gia đ́nh đang sống hạnh phúc, nữa chừng gảy đổ với xót xa hối tiếc không bao giờ hàn gắn lại được, măi măi là niềm đau buốt hằn trong kư ức cho đến khi xuôi tay nhắm mắt. Bao câu chuyện thương tâm không bút mực nào diễn tă hết được. Nhất là gia đ́nh Quân cán chính và gia đ́nh liên quan đến chế độ VNCH, những thành phần chịu trực tiếp sự trả thù tàn bạo của CS, gây bao cảnh tan tóc, thương đau cho đến ngày hôm nay những người nầy vẫn c̣n bị ám ảnh. Tôi muốn nói lên một câu chuyện của vợ chồng người bạn điển h́nh trong cảnh tan thương của nhân dânVN, trong khúc quanh vô cùng khổ đau chưa bao giờ xảy ra trong suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Nhà thơ Tô thùy Yên đă vẽ nên cảnh thê lương :
                         Làng mạc giờ đây đă trống trơn,
                         Con dê,con chó cũng không c̣n,
                         Người đi bỏ xác nơi bờ bụi,
                         Miếu xạc thần ḥang rũ héo hon.

Vào những năm 62, 63,64,…sau những năm dài không thành công ở bậc đại học khoa học Saigon, tôi bước vào ngưỡng cửa quân đội. Anh bạn tôi,Quang bước vào ngành cảnh sát.  Anh khác may mắn nhà giầu, con một được miễn dịch nên Minh được cha mẹ dành một số tiền mở cơ sở kinh doanh ở Kiến Ḥa. Sau khi ra trường biên tập viên cảnh sát, Quang được phục vụ tại ty cảnh sát Kiến Ḥa . Minh và Quang hai người bạn lại gặp  nhau vẫn chơi thân như trước. Tôi thỉnh thoảng  liên lạc với hai người v́ đời quân ngũ rất ràng buột , đâu có thời gian để gặp nhau. Được biết hai đứa đang theo đuổi một nữ học sinh trường trung học công lập Kiến Ḥa. Lúc đó Cúc đang học lớp 9,10 ǵ đó. Thông thường chỉ là mối t́nh học tṛ tôi cũng không để ư . Đến năm 1972, Cúc ra trường trung học và tôi được Quang thông báo sẽ cưới Cúc. Hai người dự định cuối năm sẽ làm đám cưới. Năm đó chiến trường rất sôi động không thể xin phép được, nên tôi không có dịp dự đám cưới của hai người. Mỗi người bận nhiệm vụ khó gặp nhau,chỉ được tin hai người sống hạnh phúc ,hằng ngày Cúc làm ở toà hành chánh tỉnh và họ có một con gaí đầu ḷng tháng giêng năm 75.

Đến ngày định mạng 30/4/75 mọi người ngơ ngáo,lo sợ, chán nản th́ tôi có dịp diện kiến lại những người bạn ngày xưa. Gặp nhau trong hoàn cảnh nầy, mọi người trầm ngâm, nh́n nhau không biết nói ǵ để trấn an cho nhau. Mỗi người theo một viễn ảnh đen tồi, ngỡ ngàng không biết số phận ḿnh ra sao,một tương lai mù mịt.Tôi và Quang chắc có những ư tưởng giống nhau mặc dầu không ai nói.Chỉ có Minh chắc là yên tâm nhất,v́ không liên hệ đến chính quyền VNCH, chưa có gia đ́nh, không có mối lo như tôi và Quang..Nh́n Cúc ôm bé gái trong ḷng, tôi thấy ái ngại thế nào khó diễn tả, khó dùng lời nói để an uỉ v́ chính ḥan cảnh ḿnh cũng khốn đốn không kém. Hằng ngày ra ră  thông cáo cùa cái gọi là Ủy ban Quân quản gọi đi học tập cải tạo để trở thành người mới XHCN. Bao nhiêu từ ngữ lạ tai, cũng như ḷng hoang mang cực độ tạo nên nhịp sống bồn chồn, lo lắng không lúc nào yên. Ng̣ai đường phố, những bộ đội anh hùng,VC gọi thế, ăn mặc không giống ai nghễu ngến ng̣ai phố, nói năng vừa ngọng vừa khó hiểu vừa khoe khoang thiên đường CS làm mọi người rất chói tay lẫn buồn cười. Thêm vào đó những tên du thủ du thực đeo bản đỏ ở tay cầm súng chạy xe loạn ngoài phố tạo thêm cảnh bất an trong ḷng mọi người…

Rồi cũng đến ngày mọi người phải bước chân vào nhà tù CS. Quang cấp bậc thiếu tá Cảnh sát bước trước tôi khoảng một tháng. Tất cả chỉ mong đến ngày như thông cáo để được về gia đ́nh lập lại cuộc đời. Nhưng mọi việc xảy ra không như mong đợi, đó chỉ là sự lừa dối và cái bẩy của CS để mong đẩy tất cả những Quân cán chính vào trại tù cải tạo, một cách ở tù không bản án. Chữ cải tạo đă làm rung sợ không những người dân đă sống trong chế độ mà ngay cả cán bộ CS củng rất e ngại.Trong “ Đêm giữa ban ngày “ của Vũ thư Hiên, một cán bộ CS , đă từng tả lại cănh tù cải tạo của chính bản thân với nổi kinh hoàng. Chỉ tội nghiệp nhân dân miền nam chưa biết được sự lừa dối của CS. Cả tin lời CS với sự ngây thơ là đi học thời gian theo thông cáo của cái gọi là Ban Quân quản, sau đó trở về sum hợp với gia đ́nh. Trong ḷng tin tưởng đi học tập thực nên yên tâm bước vào tù không nghỉ ngợi.

Quang tŕnh diện tù tại Kiến Ḥa, tôi tŕnh diện tại Saig̣n, từ ngày ấy tôi không được tin tức ǵ về Quang lẫn Minh. Măi đến cuối năm 79 Quang từ trại Tân lập chuyển về Nam hà tôi mới gặp lại. Rất là mừng gặp Quang, tôi có hỏi thăm tin về Cúc và Minh. Quang nói khi c̣n ở quanh miền nam , Cúc thường thăm anh vẫn mạnh khỏe . Minh th́ không liên quan ǵ đến chế độ cũ nên hắn không sao vẫn làm ăn buôn bán c̣n khá hơn thời trước nữa. Tôi chỉ ở trong nam gần năm, rồi bị đưa ra miền bắc nên không c̣n được tin ǵ nữa. Đến khi được thơ và được nhận quà th́ chỉ biết những ǵ trong thư, không biết ǵ thêm. Quang đến trại Nam hà, t́nh trạng sức khoẻ anh  cũng như anh em rất sa sút, nhiều người đă nằm xuống và trại có ư định thông báo cho người nhà được thăm nuôi. Đầu năm 80, Cúc đến thăm Quang tại trại Nam hà. Gặp được Cúc khoảng nửa tiếng, sau đó Quang nhận thức ăn lẫn thuốc men mang vào trại. Đi vượt hàng ngàn cây số chỉ để thấy mặt chồng nữa tiếng, mà những giây phút đầu tiên đầy ngỡ ngàng lẫn nước mắt. Tôi hỏi thăm Cúc khoẻ không và cháu Mai thế nào…Quang trầm buồn nói Cúc thấy khoẻ và cháu Mai bây giờ lớn có thể giúp mẹ những chuyện vặt vănh .Tôi mừng cho anh gia đ́nh vẫn giữ hạnh phúc qua bao thăng trầm của đất nước. Quang nói chưa biết sao, nhiều chuyện tôi hỏi Cúc cứ phớt qua, h́nh như có điều ǵ nàng không tiện nói.Thú thật anh tôi không dám đoán ṃ làm mất niềm vui, cũng không hoàn toàn tin những ǵ đă thấy, đó là sự dè dặt thường có trong con người tôi. Điều đó không biết có phải là méo mó nghề nghiệp hay không. Tôi nói với anh cũng như an uỉ chính tôi, thời buổi nầy được cái ǵ biết cái đó,vui lúc nào được lúc đó. Anh không bao giờ nghỉ đến ngày 30/4 th́ cũng đừng nói trước điều ǵ không ở trong tầm tay của ḿnh.

Quang,bạn nên biết dầu t́nh huống xấu nhất xảy ra , điều đó cũng họp lư, tôi hay Quang cũng phải chấp nhận. Chúng ta phải thông cảm với người vợ quá trẻ, thật yếu đuối trong cao trào mọi người hưởng ứng ủng hộ mạnh mẻ khi CS vào miền nam. Người ta không  hay chưa nh́n thấy cái bản chất thực sự của CS. Với cao trào, khí thế mạnh mẻ của mọi người lúc đó, ai c̣n nghỉ đến những thân phận như gia đ́nh chúng ta. Tôi không muốn nói đến những điều vô lư CS xúc phạm và hạ nhục giống như chúng ta bị hiện nay. Nhưng tôi và Quang c̣n có những người bạn chung quanh cùng cảnh ngộ . Đôi khi cũng được an ủi khi tinh thần chúng ta chán nản và quá vô vọng hay chán đời mà chúng ta nghỉ không c̣n lối thoát. Lắm khi với cái điếu cày và thuốc lào, một thoáng say sưa cũng làm ta tạm quên cuộc sống hiện tại. Trong khi đó người vợ chúng ta cô đơn vô vọng, khi người chồng đi biền biệt không có ngày về, họ phải t́m một nơi nào đó bám víu cho sự tồn tại là lẻ tự nhiên. Trong hoàn cảnh nầy chúng ta khó đánh giá hành động nào đúng hay sai chỉ biết là việc làm có hữu lư hay không trong hoàn cảnh nào đó. Như trong cảnh tù hiện tại, chúng ta đánh những người báo cáo hại anh em, để ngăn chận những người khác. Chỉ đánh để họ mất mặt cũng như gia đ́nh họ biết được ngăn lại những hành động hại anh em, chứ không đánh cho họ chết như hành động khát máu của CS từng làm. Hành động đó không ai trong chúng ta nói là đúng nhưng rất họp lư trong hoàn cảnh nầy. Tôi triết lư ba xu với anh một lúc rồi về buồng giam của ḿnh, trong ḷng nặng triểu nổi buồn không biết xuất phát từ đâu. Cuộc đời đưa đẩy vào bốn bức tường,ngẫm nghỉ măi không biết v́ đâu nên nổi.
                 Ta về,Ta phải về em nhé ;
                  Dẩu cái h́nh ta có ră rời.
                  Để lại ở đây ḍng lệ xót
                  Một thời đau đớn-Một thời thôi.[thơ Trương vĩnh Kỳ]

Khoảng tháng tư năm 80, Cúc thăm anh một lần nữa. Tôi thấy lần nầy anh nhiều suy tư hơn lần trước. Quang giải thích với tôi, anh nói anh có yêu cầu nếu có đi thăm nữa nhớ dẫn bé Mai cho anh được gặp mặt. Nhưng Cúc lấy nhiều lư do không thể dẫn đi được, mà tôi thấy những lư do Cúc đưa ra không chính đáng. Điều đó làm tôi suy nghỉ nhiều lắm, nhưng đâu làm ǵ được trong hoàn cảnh chính bản thân ḿnh cũng không quyết định cho ḿnh được. Thôi cũng đành giao cho mạng số, kể cả cái mạng của chính ḿnh. Như anh đă nói vui lúc nào biết lúc đó.
                    Ta nhớ người xa cách núi sông.
                     Tú Xương ông hỡi ngũ đi ông
                    Một cơn dâu biển ông từng thấy
                    Sông Vị Xuyên kia đă hóa đồng.[thơ Trần vấn Lệ]

Giữa năm 80, tôi bị kiên giam ở trại Mễ v́ tội phản đối bọn cai tù đánh tù nhân, tôi không c̣n ở chung với Quang nữa. Đầu năm 83 từ trại Mễ, tôi được thả ra lại trại Namhà, Quang đă được chuyễn vào nam và cũng từ đó tôi không biết được tin ǵ về Quang lẫn Cúc. Măi đến cuối năm 87 đến Tết năm88, tất cả tù đa số được thả trừ những thành phần an ninh t́nh báo, đơn vị 101, phủ đặc ủy t́nh báo c̣n bị giữ lại,  tất cả được  di chuyển vào nam. Tôi trở về Bentre thăm cha mẹ mới có dịp gặp lại bạn cũ. Gặp lại Quang và Minh tôi sững sờ biết tin Cúc đă tự tử cách mấy ngày và đă chôn cất xong. Nh́n Quang xơ xác, mặt hằn lên những vết nhăn đau khổ với cặp mắt lạc thần, từ từ hắn trao tôi bức thư của Cúc…

Quang yêu mến,
Nhận được thư nầy anh và em vĩnh viễn không c̣n  được gặp nhau. Đây là con đường em đă chọn từ lâu lắm, không hờn giận hay trách cứ ai. Thật sự em chẳng c̣n biết phải làm sao khác hơn con đường em đă chọn. Cuộc t́nh của chúng ta chưa tṛn ba năm, thời gian quá ngắn nhưng ai bảo là không hạnh phúc phải không anh. Ngày anh đi bé Mai c̣n bồng ẫm, hôm nay đă tṛn 13 tuổi, đă nhận biết ai là Ba của nó.
Anh có biết ngày anh bước chân vào tù, mẹ con em sống ra sao, mọi việc chu toàn một tay anh Minh tận t́nh giúp đở. C̣n anh khi đi tù, từ từ em mới hiểu ngày về của anh là vô vọng. Trong khi đó, những bọn cán ngố, nữa người nữa ngợm ngày ngày đến nói xa gần đủ mọi điều gây áp lực để em phải từ bỏ anh. Những người em ghét cay ghét đắng, những người không thể gọi là người mà lúc nào em cũng phải giữ lễ với họ, nói năng tử tế với họ. Anh có hiểu là em khó sử biết chừng nào. Minh giúp đở rất thành tâm, như vậy anh hiểu được trong giai đoạn cô đơn nhất, từ ơn biến thành t́nh cảm, một đoạn đường rất ngắn. Em nói điều nầy anh có tin hay không tuỳ anh. Minh giúp đở chỉ v́ t́nh bạn của anh, không có đ̣i hỏi điều ǵ. Đối với đàn bà tụi em vấn đề trả ơn cũng là một việc cần làm…Những điều em nói ra đây để anh hiểu t́nh cảnh của em lúc bây giờ, không phải biện hộ cho việc làm của em. Việc quyết định của em, em đă suy nghỉ chín chắn, ngày về của anh nhất định phải  là ngày em từ giả cỏi đời. Đối với em chỉ có bước tới không bao giờ bước lui, em không thể sống để trở lại với anh dầu anh chấp nhận, cũng không thể sống với Minh khi nh́n thấy anh cô độc và khổ sở. Hành động như thế là em tự trọng, khi em không c̣n trên cỏi đời , anh mới tôn trọng em vĩnh viễn và măi măi không nghe những lời khó nghe từ bất cứ người nào. Lối suy nghỉ của em hoàn toàn không coi thường anh, mà chỉ nghỉ đó là lẽ thường của t́nh đời thế thôi. Mọi người ai cũng có quyền phê b́nh lên án một hành động nào đó , ít khi chịu suy xét tại sao.
Sau ngày em đồng ư làm vợ Minh,em cũng có điều kiện là Minh phải cho em thăm nuôi anh, đối xử với bé Mai tốt cho đến khi Ba nó trở về. Đó là lư do tại sao em không thể mang bé Mai thăm anh, và cũng không thố lộ ở nhà sinh sống ra sao…và lại càng không thể nói sự thật làm anh quá thất vọng trong khi c̣n ở trong bốn bức tường. Bây giờ anh chắc đă hiểu được em tại sao nói quanh co với anh và chắc là thông cảm được.
Chuyện buồn nào rồi cũng phai mờ theo thời gian, vết thương rồi cũng phải lành ,anh nên t́m người khác thay thế em để làm người bạn tâm t́nh khoảng thời gian c̣n lại của cuộc đời, và chăm sóc bé Mai đến ngày khôn lớn. Chuyện t́nh của chúng ta được xem như là một giấc mơ đẹp và măi măi là giấc mơ đẹp phải không anh ….

Đọc  lá thư Cúc đến đây, tôi bàng hoàng và ngạc nhiên khũng khiếp. Không ngờ một người đàn bà xem ra tầm thường, giải quyết t́nh cảm rất là cứng rắn khó ai b́ kịp. Một cách giải quyết đầy lư trí và cương quyết cũng như rất gan dạ. Cuộc t́nh của Cúc gây ấn tượng mạnh và đầy xúc động măi trong ḷng tôi cho đến ngày hôm nay, tôi nghỉ sâu đậm vĩnh viễn đến ngày nhắm mắt.

Nh́n lại Quang và Minh với vẽ mặt đầy đau khổ tôi cảm nhận đúng là nạn nhân của một chế độ tàn bạo và đầy hận thù. Chế độ trả thù ở người sống lẫn người đă chết hết sức dă man .

Minh nh́n Quang rồi nói,:  Quang à,bạn có thể nghỉ tôi là người thi ân có mưu đồ, chính tôi cũng không có lư do để bào chửa. Tôi chỉ là người có điều kiện giúp bạn ḿnh trong thời khốn khó .Nhưng tôi không đủ sáng suốt từ chối lời của Cúc, v́ vậy xảy ra thảm cảnh ngày hôm nay. Nhưng thú thật Cúc cũng cho tôi thời gian êm đềm nhất .Tôi trách nhiệm phần lớn thảm cảnh nầy. Từ đây chúng ta có c̣n là bạn hay không , bạn có quyền quyêt định.

Quang từ từ nói: Minh ,dầu sao tôi cũng mang ơn bạn. Bạn đă ổn định đời sống cho mẹ con Cúc trong thời gian khốn khó nhất, nuôi sống tôi trong thời gian tù đày. Có thù hận là thù hận một chế độ đă gây ra biết bao sự ly tán cho dân tộc VN mà gia đ́nh tôi là điển h́nh. Chúng ta nên giữ lại t́nh bạn thân thiết đă có từ lâu lắm, bạn không có lỗi ǵ mà chỉ là nạn nhân như tôi mà thôi.

Chuyện xảy ra trên đời khó ai biết trước , giống như một người ḍ dẩm đi trên đường mà không biết trước chông gai để tránh. Thế giới nầy biết bao người c̣n chết đói, trong khi đó cũng không thiếu người ăn uống dư thừa phải đổ bỏ. Mọi người đă hưởng quyền tự do căn bản của con người, trong khi đó cũng nhiều người trên thế giới ngày nay c̣n phải tranh đấu . Trong một thời gian nhất đinh, bao nhiêu người chết, biết bao người được sinh ra, bao nhiêu người khổ đau trong khi bao người hạnh phúc . Con người chúng ta cũng thế “ sông có khúc,người có lúc” không ai tránh khỏi. Bởi thế khi CS cưỡng chiếm miền nam, chúng ta nh́n lại thường chép miệng đúng là cuộc đổi đời..Đó là luật chơi của tạo hóa mà ta là  người bị động trong ṿng quay đó. Tôi nhớ lại những ngày định mạng gặp lại bạn cũ. Lần thứ nhất gặp lại nhau là ngày từ biệt để mỗi người một ngă vào đời. Lần thứ hai gặp lại nhau là ngày từ biệt để vào tù. Lần thứ ba gặp lại là những ngày khốn khó, đau thương , đói khổ chưa từng xảy ra trong đời. Lần thứ tư gặp lại là ngày đánh dấu đoạn kết bi thương của một cuộc t́nh. H́nh như định mạng đă sắp xếp sẵn cho ta một con đường để đi,mà ta không biết chuyện ǵ sẽ xăy ra. Chuyện đau thương coi như là một đóng góp vào đau thương chung của dân tộc qua khúc quanh tâm tối của lịch sử….Rồi mọi người ai cũng hy vọng hết cơn mưa trời lại sáng,,,,,không ai măi măi khỗ đau mà cũng không ai đời đời hạnh phúc…

Đây là một trong muôn ngàn cuộc t́nh đă găy đồ trong thời gian CS cưỡng chiếm miền nam, nhưng đoạn kết không giống nhau, người chết, người xa nhau vĩnh viễn không hàn gắn được, người đă khoan hồng yêu thương trở lại và sống đến ngày hôm nay…Nguyên do chính là sự suy nghỉ mỗi người, ḷng vị tha mỗi người và nhất là t́nh yêu của vợ chồng  đă được xây dựng ở một nền tảng nào…Nhưng  chung cuộc mọi người đều phải thở than “nước mất là mất tất cả”câu nói ngàn đời chưa thấy thay đỗi.

Tôi thầm cầu nguyện và chúc Cúc đang thư thả một nơi nào đó ở miền miên viễn,nơi không c̣n hận thù, đau khổ và vướng bụi trần với con đường thênh thang dẫn đến cỏi cực lạc,hạnh phúc vĩnh cữu…
.