Page 100 - DAC SAN SONG THAN 2025

TỔNG HỘI THỦY QUÂN LỤC CHIẾN VIỆT NAM

******
Quê tôi cách Hà Nội chừng 5 cây số. Khi cuộc kháng chiến toàn quốc bùng
nổ thì gia đình tôi tản cư lên Nhã Nam thuộc huyện Yên Thế, Bắc Giang.
Đến năm 1948, khi cậu tôi từ Vĩnh Yên lên thăm chúng tôi lần đầu thì toàn
thể gia đình tôi ai nấy đã có màu da nửa vàng nửa xám xịt vì sốt rét rừng.
- Anh chị phải cho các cháu tản cư về mạn dưới như chúng tôi - lời cậu tôi
nói với thầy mẹ tôi - chứ cứ như thế này thì không chết cũng chẳng còn ra hồn
người nữa.
Sau ngót hai năm tản cư gia đình tôi khánh tận rồi. Có lẽ vì nghĩ vậy nên
thầy mẹ tôi tìm cách nói khác:
- Ngày xưa vùng Yên Thế Thượng này độc thật, nhưng nay vì có nhiều người
lên khai phá nên khí hậu cũng không đáng ngại lắm.
Cậu tôi không chịu:
- Anh chị về Vĩnh Yên gần chúng tôi cho có anh có em, vừa tránh được nạn
sốt rét rừng, vừa có cơ buôn bán khá (dạo đó Vĩnh Yên còn là cửa ngõ của việc
thông thương giữa Liên Khu III với Việt Bắc).
Rồi cậu tôi về Vĩnh Yên. Hai tháng sau người lại lên, nhất quyết đón gia
đình tôi xuôi, nói là nơi ăn chốn ở đã thu xếp đâu vào đó cả.

Thế là gia đình tôi xuôi Vĩnh Yên. Còn một mình tôi ở lại Sở Thông tin Liên
khu I. Công tác của tôi là đi tuyên truyền mười điều kháng chiến trong toàn huyện
Yên Thế. Vì lưu động như vậy nên tôi cũng quên đi nỗi buồn gia đình phân cách
đôi nơi. Nỗi buồn đó chỉ đến thắc mắc lòng tôi mỗi khi trở về trụ sở kiểm điểm
công tác. Trụ sở Thông tin ở một làng bên tả ngạn sông Thương, gần một bến đò
đẹp vào bậc nhất Bắc Giang: bến đò Lục Liễu. Để tăng phần thơ mộng cho cái tên
đó tôi vẫn thường dịch nôm là “Bến đò liễu xanh”.
Thơ của em tôi tới báo cho hay gia đình đã tới tản cư cùng làng với gia đình
cậu mợ tôi. Làng đó ở ngay bến Rau, bên này là Vĩnh Yên bên kia là Sơn Tây, rất
thuận tiện cho việc buôn bán.
Rủi thay, thầy mẹ tôi vừa đến Vĩnh Yên thì quân Pháp mở chiến dịch càn
quét khắp vùng Sơn Tây, rồi thiết lập thêm đồn quân dọc theo hữu ngạn sông
Hồng từ Sơn Tây ngược lên đến Việt Trì. Các ngả đường giao thông với Liên khu
III đều bị quân Lê Dương phục kích ráo riết.
Cậu tôi đã rơi vào ổ phục kích của chúng, dấn vốn khánh tận may thoát
được người. Mẹ tôi phải ngưng chuyện buôn bán.
Nghe nói làng N.H. bên hữu ngạn sông Đáy gần chân dãy núi Tam Đảo là
một làng trù mật, buôn bán dễ, gia đình tôi bèn thuyên chuyển đến đây theo sáng

______________________________________________________________________________________________________
ĐẶC SAN SÓNG THẦN 2025 TRANG 90