|
MÔI SINH TINH THẦN 2005
Lời mở đầu: Gần đây, hiện
tượng sâu bọ máy tính lại lan tràn trong cộng đồng người Việt hải
ngoại . Một số quý vị đề nghị cho phổ biến lại bài "Môi Sinh Tinh
Thần". Bài "Môi Sinh Tinh Thần 2005 " là bài "Môi Sinh Tinh Thần"
nguyên thủy (10/2004) được viết lại, bổ túc thêm một số chi tiết, dữ
kiện mới cho phù hợp với hiện trạng. Mong được quý vị quan tâm tới
vấn đề đóng góp thêm ý kiến và tiếp tay phổ biến bài viết này . Xin
đa tạ . PHT.-
12/2005
Tầm quan trọng của vấn
đề môi sinh trong đời sống , sự kêu gọi mọi người tham gia vào các
chương trình bảo vệ, làm sạch môi sinh đã được nói tới rất nhiều .
Môi sinh trong đời sống gồm 2 phần : vật chất và tinh thần. Bài này
chỉ xin trình bày tóm tắt một khía cạnh của việc làm sạch môi sinh
tinh thần mà thôi .
Khi ngồi trước máy điện toán đọc thư , liên lạc với bạn bè , xem tin
tức thì đó chính là một phần của đời sống tinh thần . Đọc thư mà gặp
những chuyện không vui, làm cho bực mình thì môi sinh tinh thần đó
đã bị ô nhiễm .
Những ô nhiễm môi sinh tinh thần trên lưới có rất nhiều : thông tin
sai, bóp méo sự thực, không chứng minh mà chỉ phỏng đóan ( ASSUME ),
gán ghép rồi kết luận , tạo nên dư luận xấu hoặc những " thảo luận
ồn ào " , v...v.... Ngăn cản người khác, bằng cách này cách nọ,
không cho nói lên sự thật , dù là với những dẫn chứng, tài liệu phối
kiểm được, thì cũng đều có phản ứng ngược.... Tất cả các sự kiện kể
trên đã góp phần làm ô nhiễm môi sinh trong đời sống tinh thần trên
lưới . Đây là điều đáng tiếc. Tuy nhiên, mỗi người đều có thể dễ
dàng góp phần cải thiện môi sinh tinh thần này qua sự thảo luận xây
dựng, ôn hòa .
Một đề tài đưa lên diễn đàn thì góp ý, thảo luận là điều đương nhiên
. Nếu phê bình góp ý đúng thì cám ơn và sửa. Nếu chỉ trích sai thì
giải thích . Với những người không đủ khả năng lý luận , chỉ gán
ghép, dùng những lời lẽ mạt sát , đang nóng giận ....thì bỏ qua ,
không trả lời vì với thời gian, mọi chuyện đều sẽ sáng tỏ . DƯ LUẬN
RẤT CÔNG MINH. Đó là cách thông thường giúp làm sạch môi sinh trên
lưới .
Một hiện tượng đang xẩy ra làm ô nhiễm môi sinh tinh thần mà không
có thể dùng các phương cách trao đổi thông thường kể trên để cải
thiện được : đó
là hiện tượng bọ, sâu máy tính.
Kể từ khi sâu máy tính " Netsky " xuất hiện, vào khoảng tháng
2/2004, với khả năng giả mạo địa chỉ người này để gửi thư cho người
khác, thì hiện tượng điện thư giả mạo địa chỉ để phát tán bọ, sâu
máy tính ngày cang lan rộng. Trong cộng đồng người Việt hải ngoại,
trên các diễn đàn, hiện tượng này có vẻ càng ...nở rộ hơn ! . Điều
này làm cho ngươì sử dụng lưới ...mất vui, lúc nào cũng căng thẳng,
lo sợ, đề phòng bị sâu bọ máy tính phá máy, hoặc là bị hiểu nhầm về
hành động bất xứng này , nên cố gắng giữ kín địa chỉ điện thư để
khỏi bị vạ lây bằng cách ...im lặng, không đóng góp ý kiến dù thấy
những việc...chướng tai gai mắt !
Chính sự im lặng cho "an toàn" này đã gián tiếp làm cho môi sinh
tinh thần bị ô nhiễm thêm!
NGUYÊN NHÂN
NÀO ĐÃ ĐƯA ĐẾN TÌNH TRẠNG SÂU BỌ MÁY TÍNH LAN TRÀN NHƯ NGÀY NAY ?
Xin ghi lại đây những ý kiến thu lượm được trên các diễn đàn, lúc
..." trà dư tửu hậu " với bạn bè:
- Một phần là do máy bị nhiễm sâu bọ máy tính phát tán thật , mà
phần khác là do kẻ xấu cố ý gửi mà làm như là do máy bị ...ô nhiễm
sâu bọ, tự phát tán mà đương sự không biết. Những kẻ phát tán sâu bọ
máy tính là những kẻ làm theo lệnh, hoặc chỉ vì đồng tiền, miếng
cơm, manh áo...hoặc bị xúi dục làm bậy mà không hay ... hoặc là hành
động của kẻ ngông cuồng!
- Có ý kiến
cho rằng hiện tượng sâu máy tính lan tràn giúp các hãng sản xuất nhu
liệu chống sâu bọ điện toán kiếm tiền và dẫn đến nghi ngờ phải chăng
nhóm phát tán và nhóm phòng chống sâu bọ điện tóan đều là...một ???
- Đấy là hình thức đe dọa khủng bố tinh thần có tổ chức nhằm mục
đích làm cho người nhận lo sợ bị sâu bọ
tấn công mà giữ im lặng, không lên tiếng, không còn nghĩ tới, làm
chuyện khác....có hại cho công việc của họ!
-Có ý kiến cho rằng đấy là hình thức tạo nghi ngờ chia rẽ giữa những
người quen biết nhau khi địa chỉ điện thư và danh tính bị giả mạo
để, ngoài việc phát tán bọ sâu máy tính, phổ biến thông tin gây rối
loạn sinh hoạt cộng đồng....
Một điều đáng chú ý là các thành viên trên các diễn đàn đều đã biết
và quen với trò thư giả mạo gửi sâu bọ máy tính này nên chẳng ai còn
nêu thắc mắc khi thấy những thư như vậy xuất hiện trên diễn đàn .
Từ cuối năm 2004 tới nay, không còn thấy hiện tượng mạo nhận địa chỉ
gửi thư chứa sâu bọ máy tính lên các diễn đàn. Các thư có tài liệu
đính kèm chứa bọ sâu máy tính đã bị yahoo chặn lại, không chuyển thư
loại này tới hộp thư cá nhân của thành viên diễn đàn .
Tuy nhiên, gần đây, một số bạn lại bị "ma virus" tấn công , nhận
được tới tấp nhiều thư chứa bọ sâu máy tính! Coi như đây là trường
hợp "trúng độc đắc" vậy!
Điều chắc chắn là không một ai, một tổ chức, một hãng cung cấp dịch
vụ chuyển thư nào chấp nhận việc phát tán sâu bọ điện toán .
Phản ứng của mỗi người khi nhận được thư chứa sâu bọ điện toán đều
khác nhau và đưa tới hậu qủa khác nhau . Khi nhận được thư chứa bọ
sâu máy tính mà cứ im lặng xóa đi, cho là xong, hoặc chỉ báo động
cho mọi người biết với đôi dòng bực tức , " luân lý giáo khoa thư "
, "nhân qủa" ...chỉ làm cho " ma virus" ...khoái chí , thêm lộng
hành , và không giúp ích gì cho việc làm sạch môi sinh trên lưới hết
.
Theo thời gian, "kỹ thuật" phát tán sâu bọ máy tính thay đổi . Vì
vậy , muốn góp phần vào sự làm sạch môi sinh tinh thần này thì cũng
phải thay đổi " kỹ thuật tìm manh mối " cho phù hợp.
- Trước đây,khi nhận được thư chứa bọ máy tính, người nhận có thể
căn cứ vào tên, địa chỉ người gửi để báo cho họ biết là máy của họ
bị nhiễm bọ máy tính , cần tẩy sạch.
- Giai đoạn tiếp theo là tên, địa chỉ người gửi bị giả mạo nhưng địa
chỉ thực sự của người gửi thư vẫn còn được ghi nơi phần
"SENDER","X-SENDER" nơi FULLHEADER nên có thể căn cứ vào đây để biết
và gửi thư
báo cho chủ máy bị nhiễm bọ máy tính biết.
- Kể từ khi sâu "Netsky" xuất hiện thì các mục ghi địa chỉ đều bị
gỉa mạo hết, không còn căn cứ vào"SENDER" hay "X-SENDER" để báo cho
đương sự biết được nữa. Điều duy nhất còn lại là mã số ( IP ) của
máy khi nối vào lưới và chỉ có hãng cung cấp dịch vụ nối mạng (ISP)
của máy này biết được chủ nhân của máy . Vì vậy, muốn tiếp tay làm
sạch môi sinh trên lưới, ngăn chận việc phát tán sâu bọ máy tính thì
chỉ còn cách giúp các nhà cung cấp dịch vụ nối mạng liên hệ là báo
cho họ biết máy nào trong hệ thống của họ hiện đang bị nhiễm sâu bọ
máy tính để họ giải quyết.
CẢI
THIỆN MÔI SINH TINH THẦN
Trước khi tham gia vào chương trình làm sạch môi sinh thì cần phòng
thủ cho vững để không bị bọ, sâu máy tính xâm nhập khi mở thư lạ, và
nếu chẳng may bị nhiễm thì có "thuốc" chữa liền !
1.-
PHÒNG THỦ
Việc phòng thủ đã được bàn tới nhiều . Chỉ xin tóm tắt vài điểm cơ
bản như sau:
Sâu bọ máy tính được phát tán qua nhiều cách khác nhau, nhưng phần
lớn là qua tài liệu đính kèm thư điện tử.
Hiện nay có loại sâu máy tính phát tán mà không nằm trong tài liệu
đính kèm ( attachment file ), chỉ cần mở đọc thư là sâu xâm nhập máy
tính liền . Vì vậy nhu liệu phòng chống bọ sâu máy tính với dữ liệu
cập nhật là tối cần thiết đối với người xử dụng máy tính.
1.1.- Dùng nhu liệu và dịch vu bảo vệ có trả tiền như Norton
Internet Security chẳng hạn , để được tự động cập nhật dữ
liệu .
1.2.- Dùng các nhu liệu MIỄN PHÍ sau đây :
1.2.1 .- Chống sâu bọ (Antivirus): Tải Grisoft AVG Free Edition từ
grisoft.com (http://www.grisoft.com
) . Nhớ cập nhật dữ liệu.
1.2.2.- Tường lửa (Personal firewall): Cả SyGate.com (http://www.sygate.com)
và Zonelabs.com (
http://www.zonelabs.com ) đều cung cấp
phiên bản căn bản miễn phí.
1.2.3.- Chống nhu liệu gián điệp (Spyware blocker): SpyBot-
Search & Destroy tải xuống từ security.kolla.de (
http://www.security.kolla.de
) và Ad-aware Personal của lavasoft.de (
http://www.lavasoft.de )
bổ túc cho nhau .
Nhu liệu gián điệp thu thập thông tin cá nhân, không xóa hồ sơ,
nhưng làm cho máy vi tính chạy chậm lại, khiến người dùng bực mình,
thì cũng là làm ô nhiễm môi sinh tinh thần nên cần dọn dẹp vậy .
Xử dụng phối hợp 3 loại nhu liệu "chùa" trên đây thì cũng tương tự
gần như Norton Internet Security vậỵ
Ngoài ra, cũng còn các nhu liệu phòng chống bọ sâu máy tính, chống
nhu liệu gián điệp hoàn toàn miễn phí khác .
Một quan điểm được nêu lên là dùng các nhu liệu miễn phí thì thường
bị cài nhu liệu gián điệp của chính những nhu liệu miễn phí này để
thu thập thông tin bán cho các hãng quảng cáo mà kiếm tiền, chứ
không thì họ sống bằng cách nào ?
1.3.- Cập nhật thường xuyên Windows :
http://office.microsoft.com/productupdates
1.4.- Xử dụng địa chỉ điện thư miễn phí của Yahoo.com, Hotmail.com
... vì các ISP này luôn luôn kiểm tra bọ, sâu máy tính các thư nhận
được với dữ liệu cập nhật. Đối với Yahoo, những thư rác, thư nghi
ngờ có bọ sâu máy tính đều được gom vào "BULK" folder, và khả năng
lưu trữ của Yahoo lên tới 1GB ( so với Hotmail :250MB , Gmail : 2GB,
Walla : 3GB .... ).
2.-
PHẢN CÔNG
Vấn đề chính yếu trước khi báo cho nhà cung cấp dịch vụ nối mạng của
máy phát xuất thư chứa bọ sâu máy tính là phải biết được mã số ( IP
address ) nguyên thủy của máy gửi thư chứa bọ sâu máy tính và địa
chỉ để khiếu nại.
2.1- Cách tìm IP nguyên thủy
2.1.1.-Cách cổ điển là đọc từng dòng "Received" của "fullheader" để
truy tìm ra mã số nguyên thủỵ
Các tài liệu hướng dẫn cách đọc "fullheader" để truy lùng nguồn gốc
IP có rất nhiều trên lưới, cụ thể là từ spam.abuse.net tại địa chỉ :
http://spam.abuse.net/userhelp
Đây cũng là 1 phương pháp rèn luyện vận dụng trí óc để ngăn ngừa
bệnh lú lẫn khi nhiều tuổi .
2.1.2. Để đối phó với sự tiến bộ của việc giả mạo và giúp cho việc
truy tìm mã số nguyên thủy được dễ dàng , các hệ thống chuyển thư có
uy tín như Yahoo, MSN...đã thêm phần "X-Originating-IP" ngay trong
mấy dòng đầu của Fullheader, AOL thêm phần "X-AOL-IP"... . Đây chính
là mã số nguyên thủy của máy gửi thư, giúp người đọc dễ dàng " nhận
diện thủ phạm "
2.2.-Tìm địa chỉ khiếu nại
Khi đã biết mã số nguyên thủy thì có nhiều cách để tìm địa chỉ khiếu
nại trên lưới .
Một gia trang đáng tin cậy và thông dụng cho việc này là
samspade.org/t :
http://www.samspade.org/t
Điền mã số nguyên thủy vào ô trắng trên cùng " The address digger"
rồi nháy chuột vào ô " Do stuff " .
Một bảng kết qủa hiện ra ghi các chi tiết và địa chỉ liên lạc cần
thiết . Gửi thư khiếu nại tới các địa chỉ bắt đầu bằng "abuse " hoặc
"security" .
Tìm chữ WHOIS là ra các gia trang khác giúp tìm kiếm chi tiết tương
tự như trên.
Khi biết tên miền xuất phát lá thư chứa sâu bọ mà không thấy ghi địa
chỉ để khiếu nại thì gửi thư tới postmaster@..., hostmaster@...,
webmaster@..., admin@...của tên miền thì ít nhất là 1 thư sẽ tới tay
giới chức có thẩm quyền. Trong trường hợp này, sẵn sàng trông đợi có
thư bị hoàn trả vì không đúng địa chỉ .
2.3- Nhu liệu miễn phí VirusCop
Nhu liệu miễn phí VirusCop rất tiện dụng trong việc tìm ra mã số
nguyên thủy và địa chỉ khiếu nại .
Vào gia trang cyber-matrix.com/viruscop.html (
http://www.cyber-matrix.com/viruscop.html ) để tải nhu liệu miễn
phí VirusCop ( vcsetup , khoảng 542 K) và cài vào máy .
Tài liệu hưóng dẫn rất rõ ràng nơi " Help ----> How to use VirusCop
" .
Chỉ cần copy/paste fullheader vào phần dành sẵn rồi vài cái nháy
chuột là có ngay mã số nguyên thủy và địa chỉ để báo cho ISP liên hệ
. Nhu liệu có sẵn thư khiếu nại mẫu dành riêng cho mỗi trường hợp
như thư có bọ sâu máy tính gửi riêng cho cá nhân, gửi lên diễn đàn,
hoặc khiếu nại đối với thư rác thông thường ...
Chỉ cần vài phút là xong 1 bức thư giúp cho ISP liên hệ biết máy của
khách hàng họ có mã số nguyên thủy nào cần tẩy sạch bọ, sâu máy
tính.
Xin đọc kỹ phần hướng dẫn cách xử dụng VirusCop trước khi tham gia
trò chơi giải trí này !
Ngoài ra, trên lưới cũng có nhiều gia trang hữu ích khác giúp cho
việc tìm địa chỉ khiếu nại và gửi thư khiếu nại hộ nạn nhân như
abuse.net ( http://www.abuse.net
) chẳng hạn.
2.4.- Cách khiếu nại và kết qủa
Nên so sánh, kiểm tra lại kết qủa tìm mã số nguyên thủy và địa chỉ
khiếu nại tìm thấy từ các nguồn khác nhau trước khi gửi thư trình
bày vấn đề cho giới chức có thẩm quyền.
Theo các tài liệu thì cách khiếu nại hiệu nghiệm nhất là gửi tới
hãng cung cấp dịch vụ nối mạng của máy phát tán bọ, sâu máy tính và
phải do chính " nạn nhân "gửi đi .
" Nạn nhân " là người nhận được lá thư chứa bọ sâu máy tính và đồng
thời cũng là " người gửi bị mạo tên " khi trong máy của họ không bị
nhiễm bọ sâu máy tính.
Thư khiếu nại cần viết lịch sự, nêu rõ lý do, kèm fullheader và nội
dung lá thư chứa bọ, sâu máy tính.
Khiếu nại cần kiên nhẫn, để cho hãng cung cấp dịch vụ nối mạng có đủ
thì giờ kiểm tra và "làm việc" với khách hàng của họ
Đối với các hãng có uy tín thì chỉ cần một lần báo cho họ là vấn đề
được giải quyết xong.
Tuy nhiên cũng có hãng cung cấp dịch vụ nối mạng mà vì lý do này hay
lý do khác, những thư khiếu nại gửi tới sẽ không đưọc giải quyết
đúng mức .Họ vẫn có thư trả lời tự động rất lịch sự với những chi
tiết hữu ích cho các lần khiếu nại về sau như thượng cấp của họ hay
cơ quan công quyền có trách nhiệm. Trường hợp này cần khiếu nại
nhiều lần . Sau 1 thời gian mà hiện tượng thư chứa bọ sâu máy tính
vẫn tới thì gửi thư nhắc lại kèm theo các dữ kiện mới, gửi thêm lên
cấp cao hơn và nếu cần thì CC đến các tổ chức chống thư rác như
abuse@senderbase.org ,
nfic@internetmci.com hay
tới các cơ quan chính phủ mà họ đã .."bật mí" cho biết như :
UCE@FTC.GOV ,
spam@uce.gov ( đối với Hoa Kỳ ) để
nhờ can thiệp .
Khi dùng VirusCop để gửi thư khiếu nại thì thư cũng được CC liền cho
cơ quan có thẩm quyền của chính phủ.
Khi gửi thư tới
nfic@internetmci.com để nhờ giúp đỡ thì
National Fraud
Information Center sẽ phân loại và chuyển tiếp tới tất cả các giới
chức có thẩm quyền .
Vì uy tín,các hãng cung cấp dịch vụ nối mạng "qúa bận việc" này bắt
buộc phải giải quyết vấn đề khách hàng của họ phát tán thư chứa bọ,
sâu máy tính . Nếu chủ nhân các hãng cung cấp dịch vụ nối mạng lại
sống bằng dịch vụ gửi thư rác và khi gặp người kiên trì khiếu nại
gây phiền toái cho họ thì giới gửi thư rác sẽ loại địa chỉ "kẻ gây
rối" ra khỏi danh sách và ngưng gửi . Cũng vậy, các hãng cho phép
gửi ẩn danh sẽ loại kẻ ẩn danh lạm dụng cho mục đích không chính
đáng .
*****
Thiết nghĩ mọi người đều nên tham gia vào trò chơi giải trí này,
trước là để giữ cho đầu óc được tỉnh táo, đỡ bị lú lẫn, sau là góp
phần làm sạch môi sinh tinh thần. Càng nhiều người tham gia vào trò
chơi này thì các giới chức có thẩm quyền càng mau chóng giải quyết
vấn đề , môi sinh tinh thần càng mau được dọn sạch, đưa đến các hiệu
qủa tích cực khác .
Đối với những ai đã " trúng độc đắc " bọ sâu máy tính, bị mạo tên,
địa chỉ để gửi điện thư, thì càng nên dự cuộc chơi vui này . Mua vé
số thì " Trước là mua vui, sau là làm nghĩa" thì dự cuộc chơi này
cũng là " Trước là tự vệ, sau là làm nghĩa" vậy !.
Bài viết chắc chắn là còn nhiều thiếu sót. Rất mong được quí vị quan
tâm đóng góp ý kiến để môi sinh tinh thần mau được trong lành. Mong
lắm thay!
Phạm Huy Thịnh
thinh_pham2005@yahoo.com
( Cập nhật 12/2005 )
|